Үлкен (>6000 м) тереңдікте көмірсутекті жүйелерді қалыптастыру және сақтау шарттары

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Көмірсутекті жүйелер концепциясы өмір сүрген 40 жыл ішінде нақты деректердің айтарлықтай көлемі жинақталды. Алайда, өте үлкен тереңдіктердің игерілуінің басталуымен (6000 м-ден астам, бірақ қазіргі уақытта бұл шек 8000 м-ге дейін төмендеді), көптеген процестер біршама басқаша жүріп жатқаны белгілі болды, ал кейбір болжамдар енді өзекті емес.

Мақалада өте үлкен тереңдікке сүңгу кезінде көмірсутекті жүйелердің қалыптасу ерекшеліктері мен сақталу шарттары қарастырылады. Соңғы онжылдықтарда сұйық фазада көмірсутектерді табудың көптеген мысалдарына ерекше назар аударылды, олар сұйық көмірсутектердің газға айналуы керек деп болжанған қабаттық температураның жоғарғы «классикалық» шегінен едәуір асып кетті.

Мақалада қарастырылған өте үлкен терең секцияларды зерттеу мысалдары, ең алдымен, ұңғыма деректері мұнайдың жойылуына әкелетін шөгінділердегі максималды температураны үнемі жоғары қарай қайта қарауға мүмкіндік береді, бұл бұрын өте консервативті бағаланған. Бұл өз кезегінде көптеген бассейндердің көмірсутектік әлеуетін асыра бағалауды тудырады. Сонымен бірге аса терең учаскелердегі мұнай мен газ қорларының көлемі үнемі артып келеді, әсіресе Қытайда тікелей континентальды жобалардың үлкен тәжірибесі жинақталған. Сонымен қатар, кез келген практикалық ұсыныстарды дайындаудың тікелей мүмкіндіктері шектеулі, мұндай жинақтауларды болжау әдістерін әзірлеу одан әрі айтарлықтай күш салуды талап етеді.

Өте үлкен тереңдіктің жоғарғы шекарасы 8000 м-ден төмен түседі деп сенімді түрде болжауға болады, өйткені келтірілген мәліметтер геологиялық шектеулер айтарлықтай төмендегенін, технологиялық шешімдер үздіксіз пайда болатынын және олардың құны тұрақты түрде төмендейтінін көрсетеді.

«Сланецті» жобаларға балама ретінде аса терең жобаларды дамыту бүгінгі күні онша қабылданбайтын мұнай-газ кен орындарын игеруде олардың тиімділігін арттыруға алып келетіні сөзсіз.

Мақалада Қытайдың континенттік бассейндеріндегі (Тарим, Жоңғар және Сычуань) және Мексика шығанағындағы (Пердидо қатпарлы аймағы) өте терең КС жүйелерінің мысалдары қарастырылады.

Толық мәтін

##article.viewOnOriginalSite##

Авторлар туралы

Сергей Фаизович Хафизов

И.М. Губкин атындағы мұнай жіне газ РМУ (ҒЗУ)

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: khafizov@gubkin.ru
ORCID iD: 0000-0003-1426-7649

докт. геол.-мин. наук, профессор

Ресей, Мәскеу қаласы

Балтабек Муханович Куандыков

Меридиан Петролеум

Email: bmku@meridian-petroleum.kz
ORCID iD: 0009-0005-3696-8376

докт. геол.-мин. наук

Қазақстан, Алматы қаласы

Павел Евгеньевич Сынгаевский

Chevron

Email: pavel.syngaevsky@chevron.com
ORCID iD: 0009-0000-5035-1202

канд. геол.-мин. наук

АҚШ, Хьюстон, Техас

Әдебиет тізімі

  1. Perrodon A. Géodynamique pétrolière: genèse et répartition des gisements d'hydrocarbures. Paris : Masson Elf Aquitaine, 1980. 381 p.
  2. Magoon L.B., Beamont E.A. Petroleum Systems. Exploring for Oil and Gas Traps. Treatise of Petroleum Geology. Handbook of Petroleum Geology. Ch. 3. USA : AAPG, 1994. 34 p.
  3. Magoon L.B., Dow W.G. The petroleum system: From source to trap // AAPG Memoir. 1994. N 60. P. 3–24.
  4. Хафизов С. Ф., Косенкова Н. Н., Жемчугова В. А., и др. Углеводородные системы. Теория и практика. Москва : Красанд, 2019. 197 с.
  5. Nadeau P.H., Bjørkum P.A., Walderhaug O. Petroleum system analysis: impact of shale diagenesis on reservoir fluid pressure, hydrocarbon migration and biodegradation risks // Petroleum Geology Conference series. 2005. Vol. 6, N 1. P. 1267–1274. doi: 10.1144/0061267.
  6. Tissot B.P., Welte D.H. Petroleum formation and occurrence. 2nd ed. Berlin : Springer Verlag, 1984.
  7. Murray A.P., Dawson D.A., Carruthers D., Larter S. Reservoir Fluid Property Variation at the Metre-scale: Origin, Impact and Mapping in the Vincent Oil Field, Exmouth Sub-basin // Proc. Western Australian Basins Symposium, Perth; Aug 2013; Australia. Available from: https://pesa.com.au/western_australian_basins_symposium_2013_murray-pdf.
  8. Hall L.S., Palu T.J., Murray A.P., et al. Hydrocarbon prospectivity of the Cooper Basin // AAPG Bull. 2019. Vol. 103, N 1. P. 31–63. doi: 10.1306/05111817249.
  9. Stainforth J.G. New insights into reservoir filling and mixing processes // Understanding petroleum reservoirs: Towards an integrated reservoir engineering and geochemical approach. Geol. Soc. London special publication 237. 2004. P. 115–132.
  10. Murray A., He Z. Oil vs. Gas: What are the Limits to Prospect-Level Hydrocarbon Phase Prediction? // Search and Discovery Article #42513. 2020. doi: 10.1306/42513Murray2020.
  11. Вассоевич Н.Б. Теория осадочно-миграционного происхождения нефти (исторический обзор и современное состояние) // Изв. АН СССР, сер. геол. 1967. № 11. С. 135–156.
  12. Neruchev S.G. Katagenez rasseyannogo organicheskogo veshchestva porod i generatsiya nefti i gaza v protsesse pogruzheniya osadkov. Dokl. AN SSSR, ser. geol. 1970;194(5):1186–1189. (In Russ).
  13. Feyzullayev A.A., Lerche I. Temperature-depth control of petroleum occurrence in the sedimentary section of the South Caspian basin // Petroleum Research. 2020. Vol. 5, N 1. P. 70–76. doi: 10.1016/j.ptlrs.2019.10.003.
  14. Guo X., Hu D., Li Y., et al. Theoretical Progress and Key Technologies of Onshore Ultra-Deep Oil/Gas Exploration. // Engineering. 2019. Vol. 5, N 3. P. 458–470. doi: 10.1016/j.eng.2019.01.012.
  15. Sokolov V.A. Ocherki genezisa nefti. M.-L.: Gosudarstvennoye nauchno-tekhnicheskoye izdatel'stvo neftyanoy i gorno-toplivnoy literatury; 1948. 460 p. (In Russ).
  16. Xiaojun W., Yong S., Menglin Zh., et al. Composite petroleum system and multi-stage hydrocarbon accumulation in Junggar Basin // China Petroleum Exploration. 2021. Vol. 26, Issue 4. P. 29–43. doi: 10.3969/j.issn.1672-7703.2021.04.003.
  17. Chai Z., Chen Z., Liu H., et al. Light hydrocarbons and diamondoids of light oils in deep reservoirs of Shuntuoguole Low Uplift, Tarim Basin: Implication for the evaluation on thermal maturity, secondary alteration and source characteristics // Marine and Petroleum Geology. 2020. Vol. 117. doi: 10.1016/j.marpetgeo.2020.104388.
  18. Orr W.L. Changes in sulfur content and isotopic ratios of sulfur during petroleum maturation – study of Big Horn Basin Paleozoic oils // AAPG Bull. 1974. Vol. 58, N 11. P. 2295–318.
  19. Davis G.H., Northcutt R.A. The Greater Anadarko Basin: An Overview of Petroleum Exploration and Development // Anadarko Basin Symposium circular 90; 1988; University of Oklahoma, Norman. Available from: https://ogs.ou.edu/docs/circulars/C89.pdf.
  20. Zhao X., Jin Q., Jin F., et al. Origin and accumulation of high-maturity oil and gas in deep parts of the Baxian Depression, Bohai Bay Basin, China // Pet. Sci. 2013. Vol. 10. P. 303–313. doi: 10.1007/s12182-013-0279-0.
  21. Qi L.X. Oil and gas breakthrough in ultra-deep Ordovician carbonate formations in Shuntuoguole Uplift, Tarim Basin // China Pet. Explor. 2016. Vol. 21, N 03. P. 38–51. (In Chinese).
  22. Лукин А.Е. Углеводородный потенциал больших глубин и перспективы его освоения в Украине // Геофизический журнал. 2014. Т. 36, № 4. С. 3–23.
  23. Guangyou Zh., Li J., Zhang Zh., et al. Stability and cracking threshold depth of crude oil in 8000 m ultra-deep reservoir in the Tarim Basin // Fuel. 2020. Vol. 282. doi: 10.1016/j.fuel.2020.118777.
  24. Wang Yu., Zhang Sh., Wang F., et al. Thermal cracking history by laboratory kinetic simulation of Paleozoic oil in eastern Tarim Basin, NW China, implications for the occurrence of residual oil reservoirs // Organic Geochemistry. 2006. Vol. 37, Issue 12. P. 1803–1815. doi: 10.1016/j.orggeochem.2006.07.010.
  25. Zhu G., Zhang Zh., Zhou X., et al. Preservation of ultra-deep liquid oil and its exploration limit // American Chemical Society // Energy & Fuels. 2018. Vol. 32, Issue 11. doi: 10.1021/acs.energyfuels.8b01949.
  26. Cao L.Y. The hydrocarbon accumulation mechanism of Dabei–Kelasu structural zone in Kuqa Depression ; dissertation. Beijing: China University of Geosciences, 2010. (In Chinese).
  27. sipes.org [Internet]. Texas : Society of Independent Professional Earth Scientists [дата обращения: 09.07.2021]. Доступ по ссылке: https://sipes.org/wp-content/uploads/2014/08/quarterlyMay10.pdf.
  28. Li Ya., Xue Zh., Cheng Zh., et al. Progress and development directions of deep oil and gas exploration and development in China // China Petroleum and Chemical Corporation. 2020. Vol. 25. N 1. doi: 10.3969/j.issn.1672-7703.2020.01.005.
  29. Xu Ch., Zou W., Yang Yu., et al. Status and prospects of deep oil and gas resources exploration and development onshore China // Journal of Natural Gas Geoscience. 2018. Vol. 3, Issue 1. P. 11–24. doi: 10.1016/j.jnggs.2018.03.004.
  30. Куандыков Б.М., Сынгаевский П.Е., Хафизов С.Ф. Формирование и сохранение коллекторов на больших (>6,000 м) глубинах // Вестник нефтегазовой отрасли Казахстана. 2022. №1(10). С. 11–26. doi: 10.54859/kjogi100605.
  31. He H., Tuzhi F., Xujie G., et al. Major achievements in oil and gas exploration of PetroChina during the 13th Five-Year Plan period and its development strategy for the 14th Five-Year Plan // China Petroleum Exploration. 2021. Vol. 26, N 1. P. 43–54. doi: 10.3969/j.issn.1672-7703.2021.01.004.
  32. Henian L., Buqing Sh., Liangqing X., et al. Major achievements of CNPC overseas oil and gas exploration during the 13th Five-Year Plan and prospects for the future // China Petroleum Exploration. 2020. Vol. 25, N 4. P. 1–10. doi: 10.3969/j.issn.1672-7703.2020.04.001. (In Chinese).
  33. Wenzhi Zh., Suyun H., Wei L., et al. The multi-staged “golden zones” of hydrocarbon exploration in superimposed petroliferous basins of onshore China and its significance // Petroleum Exploration and Development. 2015. Vol. 42, Issue 1. P. 1–13. doi: 10.1016/S1876-3804(15)60001-5.
  34. Dai J. Giant Coal-Derived Gas Fields and Their Gas Sources in China. Elsevier Inc.; 2016. 582 p.
  35. Zhaoxu M., Wang F., Yang Yo., et al. Evaluation of the potentiality and suitability for CO2 geological storage in the Junggar Basin, northwestern China // International Journal of Greenhouse Gas Control. 2018. Vol. 78. P. 62–72. doi: 10.1016/j.ijggc.2018.07.024.
  36. Wang Ya., Jia D., Pan J., et al. Multiple-phase tectonic superposition and reworking in the Junggar Basin of northwestern China– Implications for deep seated petroleum exploration // AAPG Bulletin. 2018. Vol. 102, N 8. P. 1489–1521. doi: 10.1306/10181716518.
  37. Zou C., Jinhu D., Chunchun X., et al. Formation, distribution, resource potential, and discovery of Sinian–Cambrian giant gas field, Sichuan Basin, SW China // Petroleum Exploration and Development. 2014. Vol. 41, Issue 3. P. 306–325.doi: 10.1016/S1876-3804(14)60036-7.
  38. Fiduk Joseph C., Weimer P., Trudgill D.B., et al. Queffelec. The Perdido Fold Belt, Northwestern Deep Gulf of Mexico, Part 2: Seismic Stratigraphy and Petroleum Systems // AAPG Bulletin. 1999. Vol. 83, N 4. P. 578–612.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
Жүктеу
2. Figure 1. Vertical zonation of oil and gas generation from organic matter during lithogenic processes [15]

Жүктеу (169KB)
Метадеректер
3. Figure 2. Peak of oil generation and HC resources distribution in various types of basins

Жүктеу (226KB)
Метадеректер
4. Figure 3. Seismic-geological cross section line A-A’ (NW-SE)

Жүктеу (515KB)
Метадеректер
5. Figure 4. Main oil and gas occurrences

Жүктеу (2MB)
Метадеректер
6. Figure 5. Distribution of formation pressures and temperatures of ultra-deep sections of different basins

Жүктеу (57KB)
Метадеректер
7. Figure 6. Chuangxin Depression HC generation model with double peak oil formation; Fengcheng Formation of Lower Permian age [22]

Жүктеу (373KB)
Метадеректер
8. Figure 7. Key structural-tectonic elements of Junggar basin

Жүктеу (886KB)
Метадеректер
9. Figure 8. The reconstructed burial and thermal history for Junggar basin

Жүктеу (1MB)
Метадеректер
10. Figure 9. Mesozoic HC System of Perdido fold belt, allowed to prove potential of deep terrigenous complexes in Wilcox formation. Version 1 supra salt [36]

Жүктеу (632KB)
Метадеректер
11. Figure 10. Mesozoic HC System of Perdido fold belt, allowed to prove potential of deep terrigenous complexes in Wilcox formation. Version 2 no salt [36]

Жүктеу (354KB)
Метадеректер
12. Figure 11. Trend of re-evaluation of temperatures for destruction of HC-accumulations, and deep discoveries [37]

Жүктеу (60KB)
Метадеректер

© Хафизов С.Ф., Куандыков Б.М., Сынгаевский П.Е., 2024

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».