Триарилфосфониевые соединения — эффективные векторы для митохондриально-направленных систем доставки: стратегии декорирования и перспективы клинического применения
- Авторы: Паширова Т.Н.1, Немтарев А.В.1, Souto E.B.2, Миронов В.Ф.1
-
Учреждения:
- Институт органической и физической химии им. А. Е. Арбузова Казанского научного центра РАН
- University of Porto
- Выпуск: Том 92, № 10 (2023)
- Страницы: RCR5095
- Раздел: Статьи
- URL: https://journals.rcsi.science/0042-1308/article/view/253605
- DOI: https://doi.org/10.59761/RCR5095
- ID: 253605
Цитировать
Полный текст
Аннотация
Митохондральные дисфункции приводят к возникновению и развитию большого числа заболеваний. Впервые в мировой литературе обобщены данные по различным аспектам создания митохондриально-направленных наносистем, которые содержат векторные трифенилфосфониевые группы (ТФФ), обеспечивающие целевую доставку лекарственных веществ (ЛВ) в эти органеллы. Суммированы и проанализированы подходы к созданию как исходных ТФФ-компонентов, так и различных ТФФ-наночастиц, обсуждена взаимосвязь их основных параметров (химический состав, размер, форма, ζ-потенциал, величина лекарственной загрузки, эффективность инкапсулирования ЛВ и др.) с биологическим действием; в ряде случаев представлен механизм их нацеливания на митохондрии. Принципы конструирования и методы получения митохондриально-направленных ТФФ-наносистем доставки представляют интерес для исследователей, работающих в области наноматериалов, нанотехнологии, молекулярной биологии, биотехнологии и фармацевтической химии. Библиография — 243 ссылки.
Об авторах
Татьяна Никандровна Паширова
Институт органической и физической химии им. А. Е. Арбузова Казанского научного центра РАН
ORCID iD: 0000-0002-2001-1570
Андрей Владимирович Немтарев
Институт органической и физической химии им. А. Е. Арбузова Казанского научного центра РАН
ORCID iD: 0000-0001-8478-2705
E. B. Souto
University of Porto
ORCID iD: 0000-0002-9737-6017
Владимир Федорович Миронов
Институт органической и физической химии им. А. Е. Арбузова Казанского научного центра РАН
Email: mironov@iopc.ru
ORCID iD: 0000-0002-4198-3774
доктор химических наук, профессор
Список литературы
- W.G.Bottje. In Sturkie's Avian Physiology. (7th Edn). (Eds C.G.Scanes, S.Dridi). (New York: Academic Press, 2022). P. 65
- R.Keshet, P.Szlosarek, A.Carracedo, A.Erez. Nat. Rev. Cancer, 18, 634 (2018)
- S.Matsumoto, J.Häberle, J.Kido, H.Mitsubuchi, F.Endo, K.Nakamura. J. Hum. Genet., 64, 83 (2019)
- I.B.Zavodnik. Biomed. Khim., 62, 311 (2016)
- J.F.Garbincius, J.W.Elrod. Physiol. Rev., 102, 893 (2022)
- M.B.Rone, J.Fan, V.Papadopoulos. Biochim. Biophys. Acta, 1791, 646 (2009)
- V.Papadopoulos, W.L.Miller. Best Pr. Res. Clin. Endocrinol. Metab ., 26, 771 (2012)
- W.L.Miller. Mol. Cell. Endocrinol., 379, 62 (2013)
- G.Bassi, S.K.Sidhu, S.Mishra. Cells, 10, 1851 (2021)
- L.Wang. Nucleosides Nucleotides Nucleic Acids, 35, 578 (2016)
- M.Löffler, E.A.Carrey, W.Knecht. Nucleosides Nucleotides Nucleic Acids, 39, 1281 (2020)
- H.Vakifahmetoglu-Norberg, A.T.Ouchida, E.Norberg. Biochem. Biophys. Res. Commun., 482, 426 (2017)
- F.J. Bock, S.W.G.Tait. Nat. Rev. Mol. Cell Biol., 21, 85 (2020)
- M.Abate, A.Festa, M.Falco, A.Lombardi, A.Luce, A.Grimaldi, S.Zappavigna, P.Sperlongano, C.Irace, M.Caraglia, G.Misso. Semin. Cell Dev. Biol., 98, 139 (2020)
- S.Dadsena, L.E.King, A.J.García-Sáez. Biochim. Biophys. Acta — Biomembranes, 1863, 183716 (2021)
- S.Javadov. Curr. Opin. Physiol., 25, 100483 (2022)
- J.B.Spinelli, M.C.Haigis. Nat. Cell Biol., 20, 74 (2018)
- C.-H.Wang, Y.-H.Wei. Int. J. Mol. Sci., 21, 5266 (2020)
- L.A.Videla, A.Marimán, B.Ramos, M.José Silva, A.del Campo. Mitochondrion, 63, 9 (2022)
- L.R.Rodríguez, T.Lapeña-Luzón, N.Benetó, V.Beltran-Beltran, F.V.Pallardó, P.Gonzalez-Cabo, J.A.Navarro. Antioxidants, 11, 165 (2022)
- M.Verma, B.N.Lizama, C.T.Chu. Transl. Neurodegener., 11, 3 (2022)
- E.Trushina, S.Trushin, M.F.Hasan. Acta Pharm. Sin. B, 12, 483 (2022)
- S.Ozgen, J.Krigman, R.Zhang, N.Sun. Neural Regen. Res., 17, 741 (2022)
- K.Zambrano, D.Barba, K.Castillo, P.Robayo, D.Argueta-Zamora, S.Sanon, E.Arizaga, A.Caicedo, A.W.D.Gavilanes. Mitochondrion, 64, 125 (2022)
- I.V.Shemarova, S.M.Korotkov, V.P.Nesterov. J. Evol. Biochem. Physiol., 56, 304 (2020)
- R.K.Sharma, A.Chafik, G.Bertolin. Am. J. Physiol. Physiol., 322, 311 (2022)
- H.Tian, X.Chen, J.Liao, T.Yang, S.Cheng, Z.Mei, J.Ge. J. Cell. Mol. Med., 26, 1000 (2022)
- A.Ludhiadch, R.Sharma, A.Muriki, A.Munshi. CNS Neurol. Disord. Drug Targets, 21, 52 (2022)
- S.A.Dabravolski, V.A.Khotina, V.N.Sukhorukov, V.A.Kalmykov, L.M.Mikhaleva, A.N.Orekhov. Int. J. Mol. Sci., 23, 952 (2022)
- J.A. Amorim, G.Coppotelli, A.P.Rolo, C.M.Palmeira, J.M.Ross, D.A.Sinclair. Nat. Rev. Endocrinol., 18, 243 (2022)
- A.Ravindranath, M.SenSarma. World J. Hepatol., 14, 180 (2022)
- Y.Yoon, C.A.Galloway, B.S.Jhun, T.Yu. Antioxid. Redox Signal., 14, 439 (2011)
- J.Gollmer, A.Zirlik, H.Bugger. Diabetes Metab. J., 44, 33 (2020)
- S.Demir, P.P.Nawroth, S.Herzig, B.E.Üstünel. Adv. Sci., 8, e2100275 (2021)
- L.Yao, X.Liang, Y.Qiao, B.Chen, P.Wang, Z.Liu. Metabolism, 131, 155195 (2022)
- W.Dai, H.Lu, Y.Chen, D.Yang, L.Sun, L.He. Front. Cell Dev. Biol., 9, 706832 (2021)
- M.Ito, M.Z.Gurumani, S.Merscher, A.Fornoni. Biomolecules, 12, 351 (2022)
- S.Mani, G.Swargiary, S.J.Ralph. Mitochondrion, 62, 50 (2022)
- P.J.Burke. Trends Cancer, 3, 857 (2017)
- B.A.Carneiro, W.S.El-Deiry. Nat. Rev. Clin. Oncol., 17, 395 (2020)
- C.Garcia-Ruiz, L.Conde de la Rosa, V.Ribas, J.C.Fernandez-Checa. Semin. Cancer Biol., 73, 76 (2021)
- E.Hajaj, M.Sciacovelli, C.Frezza, A.Erez. Mol. Cell, 81, 3749 (2021)
- S.Vyas, E.Zaganjor, M.C.Haigis. Cell, 166, 555 (2016)
- D.Grasso, L.X.Zampieri, T.Capelôa, J.A.VandeVelde, P.Sonveaux. Cell Stress, 4, 114 (2020)
- M.van der Merwe, G.van Niekerk, C.Fourie, M.du Plessis, A.-M.Engelbrecht. Cell. Oncol. 44, 983 (2021)
- X.Guo, N.Yang, W.Ji, H.Zhang, X.Dong, Z.Zhou, L.Li, H.Shen, S.Q.Yao, W.Huang. Adv. Mater., 33, е2007778 (2021)
- J.Patel, B.A.Baptiste, E.Kim, M.Hussain, D.L.Croteau, V.A.Bohr. Carcinogenesis, 41, 1625 (2020)
- E.E.Newton, L.E.Mueller, S.M.Treadwell, C.A.Morris, H.L.Machado. Cancers (Basel), 14, 482 (2022)
- N.M.Almansour. Front. Mol. Biosci., 9, 836417 (2022)
- J.W.Smithy, E.M.O’Reilly. J. Surg. Oncol., 123, 1475 (2021)
- J.Xu, J.G.Shamul, E.A.Kwizera, X.He. Nanomaterials, 12, 743 (2022)
- T.A.Tabish, M.R.Hamblin. Biomater. Biosyst., 3, 100023 (2021)
- Z.He, Y.Zhang, A.R.Khan, J.Ji, A.Yu, G.Zhai. J. Drug Target., 29, 12 (2021)
- S.Mani, G.Swargiary, S.Tyagi, M.Singh, N.K.Jha, K.K.Singh. Life Sci., 281, 119773 (2021)
- J.Qin, N.Gong, Z.Liao, S.Zhang, P.Timashev, S.Huo, X.-J.Liang. Nanoscale, 13, 7108 (2021)
- D.Choudhary, H.Goykar, T.Karanwad, S.Kannaujia, V.Gadekar, M.Misra. Asian J. Pharm. Sci., 16, 397 (2021)
- L.Huang, Z.Sun, Q.Shen, Z.Huang, S.Wang, N.Yang, G.Li, Q.Wu, W.Wang, L.Li, C.Yu. Chin. Chem. Lett., 33, 4146 (2022)
- T.I.Rokitskaya, E.V.Aleksandrova, G.A.Korshunova, L.S.Khailova, V.N.Tashlitsky, V.B.Luzhkov, Y.N.Antonenko. J. Phys. Chem. B, 126, 412 (2022)
- X.Fu, Y.Shi, T.Qi, S.Qiu, Y.Huang, X.Zhao, Q.Sun, G.Lin. Signal Transduct. Target. Ther., 5, 262 (2020)
- C.A.Kulkarni, B.D.Fink, B.E.Gibbs, P.R.Chheda, M.Wu, W.I.Sivitz, R.J.Kerns. J. Med. Chem., 64, 662 (2021)
- V.F.Mironov, A.V.Nemtarev, O.V.Tsepaeva, M.N.Dimukhametov, I.A.Litvinov, A.D.Voloshina, T.N.Pashirova, E.A.Titov, A.P.Lyubina, S.K.Amerhanova, A.T.Gubaidullin, D.R. Islamov. Molecules, 26, 6350 (2021)
- R.John, B.Dalal, A.Shankarkumar, P.V.Devarajan. Int. J. Pharm., 600, 120511 (2021)
- O.V.Tsepaeva, A.V.Nemtarev, T.I.Salikhova, T.I.Abdullin, L.R.Grigor`eva, S.A.Khozyainova, V.F.Mironov. Anticancer. Agents Med. Chem., 20, 286 (2020)
- O.V.Tsepaeva, T.I.Salikhova, L.R.Grigor’eva, D.V.Ponomaryov, T.Dang, R.A.Ishkaeva, T.I.Abdullin, A.V.Nemtarev, V.F. Mironov. Med. Chem. Res., 30, 925 (2021)
- G.Xu, X.Xu, J.Liu, Q.Jia, C.Ke, H.Zhang, C.Xu, E.Ou, W.Tan, Y.Zhao. ChemMedChem, 17, e202100659 (2022)
- L.Wang, M.Yao, Y.Hu, C.Chen, L.Jin, X.Ma, H.Yang. ACS Med. Chem. Lett., 13, 786 (2022)
- D.V.Tsyganov, A.V.Samet, E.A.Silyanova, V.I.Ushkarov, A.E.Varakutin, N.B.Chernysheva, R.N.Chuprov-Netochin, A.A.Khomutov, A.S.Volkova, S.V.Leonov, M.N.Semenova, V.V. Semenov. ACS Omega, 7, 3369 (2022)
- J.S.Armstrong. Br. J. Pharmacol., 151, 1154 (2007)
- M.Edeas, V.Weissig. Mitochondrion, 13, 389 (2013)
- L.Milane, S.Dolare, T.Jahan, M.Amiji. Nanomed.: Nanotechnol. Biol. Med., 37, 102422 (2021)
- Organelle-Specific Pharmaceutical Nanotechnology. (Eds V.Weissig, G.G.M.D’Souza). (Hoboken: Wiley, 2010)
- R.W.Horobin, S.Trapp, V.Weissig. J. Control. Release, 121, 125 (2007)
- M.J.Rossman, J.R.Santos-Parker, C.A.C.Steward, N.Z.Bispham, L.M.Cuevas, H.L.Rosenberg, K.A.Woodward, M.Chonchol, R.A.Gioscia-Ryan, M.P.Murphy, D.R.Seals. Hypertension, 71, 1056 (2018)
- S.-Y.Park, E.J.Pekas, R.J.Headid, W.-M.Son, T.K.Wooden, J.Song, G.Layec, S.K.Yadav, P.K.Mishra, I.I.Pipinos. Am. J. Physiol. Circ. Physiol., 319, H456 (2020)
- V.Weissig, S.V.Boddapati, S.-M.Cheng, G.G.M.D’Souza. J. Liposome Res., 16, 249 (2006)
- A.T.Hoye, J.E.Davoren, P.Wipf, M.P.Fink, V.E.Kagan. Acc. Chem. Res., 41, 87 (2008)
- C.M. Paleos, D.Tsiourvas, Z.Sideratou. Mol. Pharm., 13, 2233 (2016)
- S.S.Liew, X.Qin, J.Zhou, L.Li, W.Huang, S.Q.Yao. Angew. Chem., Int. Ed., 60, 2232 (2021)
- K.S.Allemailem, A.Almatroudi, M.A.Alsahli, A.Aljaghwani, A.MEl-Kady, A.H.Rahmani, A.A.Khan. Int. J. Nanomed., 16, 3907 (2021)
- Y.Yamada, Satrialdi, M.Hibino, D.Sasaki, J.Abe, H.Harashima. Adv. Drug Deliv. Rev., 154–155, 187 (2020)
- C.Wang, F.Li, T.Zhang, M.Yu, Y.Sun. Drug Deliv., 29, 1684 (2022)
- S.Buchke, M.Sharma, A.Bora, M.Relekar, P.Bhanu, J.Kumar. Life, 12, 657 (2022)
- P.Mi, H.Cabral, K.Kataoka. Adv. Mater., 32, 1902604 (2020)
- S.Tran, P.J.De Giovanni, B.Piel, P.Rai. Clin. Transl. Med., 6, 44 (2017)
- A.A.Khan, K.S.Allemailem, A.Almatroudi, S.A.Almatroodi, M.A.Alsahli, A.H.Rahmani. J. Drug Deliv. Sci. Technol., 61, 102315 (2021)
- J.Zielonka, J.Joseph, A.Sikora, M.Hardy, O.Ouari, J.Vasquez-Vivar, G.Cheng, M.Lopez, B.Kalyanaraman. Chem. Rev., 117, 10043 (2017)
- N.R.Khasiyatullina, V.F.Mironov, S.K.Gumerova, A.D.Voloshina, A.S.Sapunova. Mendeleev Commun., 29, 435 (2019)
- N.R.Khasiyatullina, V.F.Mironov, A.D.Voloshina, A.S.Sapunova. Chem. Biodiv., 16, e1900039 (2019)
- M.E.Shemakhina, A.V.Nemtarev, R.R.Fayzullin, N.R.Khasiyatullina, L.R.Grigor’eva, V.F.Mironov. Mendeleev Commun., 30, 700 (2020)
- C.Larpent, H.Patin. Tetrahedron, 44, 6107 (1988)
- C.Lim. Adv. Drug Deliv. Rev., 59, 697 (2007)
- Y.Shi, Z.Luo, J.You. WIREs Nanomed. Nanobiotechnol., 14, e1803 (2022)
- S.V.Boddapati, P.Tongcharoensirikul, R.N.Hanson, G.G.M.D’Souza, V.P.Torchilin, V.Weissig. J. Liposome Res., 15, 49 (2005)
- S.V.Boddapati, G.G.M.D’Souza, S.Erdogan, V.P.Torchilin, V.Weissig. Nano Lett., 8, 2559 (2008)
- N.R.Patel, S.Hatziantoniou, A.Georgopoulos, C.Demetzos, V.P.Torchilin, V.Weissig, G.G.M.D’Souza. J. Liposome Res., 20, 244 (2010)
- M.A.Solomon, A.A.Shah, G.G.M.D’Souza. Mitochondrion, 13, 464 (2013)
- J.Alizadeh, S.C.da Silva Rosa, X.Weng, J.Jacobs, S.Lorzadeh, A.Ravandi, R.Vitorino, S.Pecic, A.Zivkovic, H.Stark, S.Shojaei, S.Ghavami. Eur. J. Cell Biol., 102, 151337 (2023)
- D.A.Kuznetsova, G.A.Gaynanova, L.A.Vasileva, G.V.Sibgatullina, D.V.Samigullin, A.S.Sapunova, A.D.Voloshina, I.V.Galkina, K.A.Petrov, L.Y.Zakharova. J. Mater. Chem. B, 7, 7351 (2019)
- D.A.Kuznetsova, L.A.Vasileva, G.A.Gaynanova, R.V.Pavlov, A.S.Sapunova, A.D.Voloshina, G.V.Sibgatullina, D.V.Samigullin, K.A.Petrov, L.Y.Zakharova, O.G.Sinyashin. J. Mol. Liq., 330, 115703 (2021)
- V.P. Torchilin. Nat. Rev. Drug Discov., 13, 813 (2014)
- S.Shah, M.Ouellette, G.G.M.D’Souza. 4open, 5, 6 (2022)
- J.Di Gregorio, S.Petricca, R.Iorio, E.Toniato, V.Flati. Eur. J. Cell Biol., 101, 151225 (2022)
- P.Benein, M.A.Almuteri, A S.Mehanna, G.G.M.D’Souza. In Mitochondrial Medicine. Manipulating Mitochondrial Function. Vol. II. (Eds V.Weissig, M.Edeas). (New York: Springer Humana, 2015). P. 51
- P.Benien, M.A.Solomon, P.Nguyen, E.M.Sheehan, A.S.Mehanna, G.G.M.D’Souza. J. Liposome Res., 26, 21 (2016)
- L.Jiang, S.Zhou, X.Zhang, C.Li, S.Ji, H.Mao, X.Jiang. Nat. Commun., 12, 2390 (2021)
- J.Pendhari, H.Savla, D.Bethala, S.Vaidya, U.Shinde, M.Menon. J. Drug Deliv. Sci. Technol., 76, 103795 (2022)
- S.Xiao, S.Huang, X.Yang, Y.Lei, M.Chang, J.Hu, Y.Meng, G.Zheng, X.Chen. Drug Deliv., 30, 2162156 (2023)
- P.-W.Shueng, L.-Y.Yu, H.-H.Hou, H.-C.Chiu, C.-L. Lo. Int. J. Mol. Sci., 23, 3080 (2022)
- S.Biswas, N.S.Dodwadkar, P.P.Deshpande, V.P.Torchilin. J. Control. Release, 159, 393 (2012)
- J.H.Kang, Y.T.Ko. Pharmaceutics, 11, 423 (2019)
- C.Yue, Y.Yang, J.Song, G.Alfranca, C.Zhang, Q.Zhang, T.Yin, F.Pan, J.M.de la Fuente, D.Cui. Nanoscale, 9, 11103 (2017)
- J.He, D.Liu, L.Zhao, D.Zhou, J.Rong, L.Zhang, Z.Xia. Exp. Ther. Med., 23, 430 (2022)
- F.Li, Y.Wang, W.Li, J.Wu, S.Li, X.Hu, T.Tang, X.Liu. J. Liposome Res., 33, 1 (2023). https://doi.org/10.1080/08982104.2023.2193845
- L.Kennedy, J.K.Sandhu, M.E.Harper, M. Cuperlovic-Culf. Biomolecules, 10, 1429 (2020)
- Y.Peng, J.Lu, R.Li, Y.Zhao, L.Hai, L.Guo, Y.Wu. ACS Appl. Mater. Interfaces, 13, 26682 (2021)
- B.Kapoor, R.Gupta, S.K.Singh, M.Gulati, S.Singh. Adv. Colloid Interface Sci., 253, 35 (2018)
- H.M.Cochemé, G.F.Kelso, A.M.James, M.F.Ross, J.Trnka, T.Mahendiran, J.AsinCayuela, F.H.Blaikie, A.R.B.Manas, C.M.Porteous, V.J.Adlam, R.A.J.Smith, M.P.Murphy. Mitochondrion, 7, 94 (2007)
- R.A.J.Smith, M.P.Murphy. Ann. N.Y. Acad. Sci., 1201, 96 (2010)
- K.J.Botting, K.L.Skeffington, Y.Niu, B.J.Allison, K.L.Brain, N.Itani, C.Beck, A.Logan, A.J.Murray, M.P.Murphy, D.A.Giussani. Sci. Adv., 6, eabb1929 (2020)
- R.J.Perry, T.Kim, X.-M.Zhang, H.-Y.Lee, D.Pesta, V.B.Popov, D.Zhang, Y.Rahimi, M.J.Jurczak, G.W.Cline, D.A.Spiegel, G.I.Shulman. Cell Metab., 18, 740 (2013)
- M.Wu, L.Liao, L.Jiang, C.Zhang, H.Gao, L.Qiao, S.Liu, D. Shi. Biomaterials, 222, 119457 (2019)
- J.Zhou, W.-Y.Zhao, X.Ma, R.-J.Ju, X.-Y.Li, N.Li, M.-G.Sun, J.-F.Shi, C.-X.Zhang, W.-L.Lu. Biomaterials, 34, 3626 (2013)
- J.Zhang, C.Yang, S.Pan, M.Shi, J.Li, H.Hu, M.Qiao, D.Chen, X.Zhao. Drug Deliv., 25, 723 (2018)
- S.Wang, Z.Zhou, R.Hu, M.Dong, X.Zhou, S.Ren, Y.Zhang, C.Chen, R.Huang, M.Zhu, W.Xie, L.Han, J.Shen, C.Xie. Adv. Sci., 10, 2207608 (2023)
- X.Wang, H.Cai, X.Huang, Z.Lu, L.Zhang, J.Hu, D.Tian, J.Fu, G.Zhang, Y.Meng, G.Zheng, C.Chang. J. Biomater. Sci., Polym. Ed., (2023) (in the press)
- Y.Han, C.Gao, H.Wang, J.Sun, M.Liang, Y.Feng, Q.Liu, S.Fu, L.Cui, C.Gao, Y.Li, Y.Yang, B.Sun. Bioact. Mater., 6, 529 (2021)
- P.Karunanidhi, N.Verma, D.N.Kumar, A.K.Agrawal, S.Singh. AAPS PharmSciTech, 22, 158 (2021)
- X.Zhang, X.Zhao, S.Tie, H.Wang, M.Tan, J. Agric. Food Chem., 69, 2719 (2021)
- Y.Sun, Q.Yang, X.Xia, X.Li, W.Ruan, M.Zheng, Y.Zou, B.Shi. Front. Bioeng. Biotechnol., 9. 755727 (2021)
- P.Laskar, C.Dufès. Nanoscale Adv., 3, 6007 (2021)
- S.Biswas, N.S.Dodwadkar, A.Piroyan, V.P.Torchilin. Biomaterials, 33, 4773 (2012)
- E.R.Bielski, Q.Zhong, M.Brown, S.R.P.daRocha. Mol. Pharm., 12, 3043 (2015)
- A.Sharma, K.Liaw, R.Sharma, Z.Zhang, S.Kannan, R.M.Kannan. Theranostics, 8, 5529 (2018)
- A.H.Hunter. Adv. Drug Deliv. Rev., 58, 1523 (2006)
- K.Osada, H.Oshima, D.Kobayashi, M.Doi, M.Enoki, Y.Yamasaki, K.Kataoka. J. Am. Chem. Soc., 132, 12343 (2010)
- T.A.Theodossiou, Z.Sideratou, D.Tsiourvas, C.M.Paleos. Mitochondrion, 11, 982 (2011)
- X.-H.Wang, H.-S.Peng, L.Yang, F.-T.You, F.Teng, A.-W.Tang, F.-J.Zhang, X.-H.Li. J. Mater. Chem. B, 1, 5143 (2013)
- T.A.Theodossiou, Z.Sideratou, M.E.Katsarou, D.Tsiourvas. Pharm. Res., 30, 2832 (2013)
- K.Panagiotaki, Z.Sideratou, S.Vlahopoulos, M.Paravatou-Petsotas, M.Zachariadis, N.Khoury, V.Zoumpourlis, D.Tsiourvas. Pharmaceuticals, 10, 91 (2017)
- V.Stagni, A.Kaminari, Z.Sideratou, E.Sakellis, S.A.Vlahopoulos, D.Tsiourvas. Int. J. Pharm., 585, 119465 (2020)
- K.Stakyte, M.Rotheneder, K.Lammens, J.D.Bartho, U.Grädler, T.Fuchß, U.Pehl, A.Alt, E. van de Logt, K.P.Hopfner. Nat. Struct. Mol. Biol., 28, 789 (2021)
- V.Stagni, A.Kaminari, C.Contadini, D.Barilà, R.L.Sessa, Z.Sideratou, S.A.Vlahopoulos, D.Tsiourvas. Cancers (Basel), 15, 1474 (2023)
- D.Y.Cho, H.Cho, K.Kwon, M.Yu, E.Lee, K.M.Huh, D.H.Lee, H.C. Kang. Adv. Funct. Mater., 25, 5479 (2015)
- A.Sharma, G.M.Soliman, N.Al-Hajaj, R.Sharma, D.Maysinger, A.Kakkar. Biomacromolecules, 13, 239 (2012)
- Y.Xu, S.Wang, H.F.Chan, Y.Liu, H.Li, C.He, Z.Li, M.Chen. Int. J. Pharm., 522, 21 (2017)
- N.Kumar, R.S.Langer, A.J.Domb. Adv. Drug Deliv. Rev., 54, 889 (2002)
- D.Katti, S.Lakshmi, R.Langer, C.Laurencin. Adv. Drug Deliv. Rev., 54, 933 (2002)
- B.W.Schlichtmann, B.Kalyanaraman, R.L.Schlichtmann, M.G.Panthani, V.Anantharam, A.G.Kanthasamy, S.K.Mallapragada, B.Narasimhan. J. Biomed. Mater. Res., Part B: Appl. Biomater., 110, 450 (2022)
- A.Ghosh, M.R.Langley, D.S.Harischandra, M.L.Neal, H.Jin, V.Anantharam, J.Joseph, T.Brenza, B.Narasimhan, A.Kanthasamy, B.Kalyanaraman, A.G.Kanthasamy. J. Neuroimmune Pharmacol., 11, 259 (2016)
- T.M. Brenza, S.Ghaisas, J.E.V.Ramirez, D.Harischandra, V.Anantharam, B.Kalyanaraman, A.G.Kanthasamy, B.Narasimhan. Nanomed.: Nanotechnol. Biol. Med., 13, 809 (2017)
- Y.Liu, K.Ai, L.Lu. Chem. Rev., 114, 5057 (2014)
- X.Zhong, K.Yang, Z.Dong, X.Yi, Y.Wang, C.Ge, Y.Zhao, Z.Liu. Adv. Funct. Mater., 25, 7327 (2015)
- W.-Q.Li, Z.Wang, S.Hao, H.He, Y.Wan, C.Zhu, L.-P.Sun, G.Cheng, S.-Y.Zheng. ACS Appl. Mater. Interfaces, 9, 16793 (2017)
- F.Liu, X.He, J.Zhang, H.Chen, H.Zhang, Z.Wang. J. Mater. Chem. B, 3, 6731 (2015)
- Z.Meng, B.Wang, Y.Liu, Y.Wan, Q.Liu, H.Xu, R.Liang, Y.Shi, P.Tu, H.Wu, C.Xu. Regen. Biomater., 9, rbac051 (2022)
- Y.Lu, D.Cheng, B.Niu, X.Wang, X.Wu, A.Wang. Pharmaceuticals, 16, 454 (2023)
- A.Narmani, R.Jahedi, E.Bakhshian-Dehkordi, S.Ganji, M.Nemati, R.Ghahramani-Asl, K.Moloudi, S.M.Hosseini, H.Bagheri, P.Kesharwani, A.Khani, B.Farhood, A.Sahebkar. Expert Opin. Drug Deliv., 20, 937 (2023)
- S.Marrache, S.Dhar. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 109, 16288 (2012)
- S.Marrache, S.Tundup, D.A.Harn, S.Dhar. ACS Nano, 7, 7392 (2013)
- M.Velichkovska, B.Surnar, M.Nair, S.Dhar, M.Toborek. Mol. Pharm., 16, 724 (2019)
- W.Zhou, H.Yu, L.-J.Zhang, B.Wu, C.-X.Wang, Q.Wang, K.Deng, R.-X.Zhuo, S.-W.Huang. Nanoscale, 9, 17044 (2017)
- L.Zhang, J.M.Chan, F.X.Gu, J.-W.Rhee, A.Z.Wang, A.F.Radovic-Moreno, F.Alexis, R.Langer, O.C.Farokhzad. ACS Nano, 2, 1696 (2008)
- Y.Song, D.Liu, Y.Cheng, Z.Teng, H.Cui, M.Liu, B.Zhang, Q.Mei, S.Zhou. Mol. Pharm., 15, 1296 (2018)
- H.Li, W.Ye, M.Huan, Y.Cheng, D.Liu, H.Cui, M.Liu, B.Zhang, Q.Mei, S.Zhou. Nanomedicine (London), 14, 1011 (2019)
- Y.Qin, Z.Wang, X.Wang, T.Zhang, Y.Hu, D.Wang, H.Sun, L.Zhang, Y.Zhu. Mater. Today Adv., 17, 100328 (2023)
- R.Jha, R. A.Mayanovic. Nanomaterials, 13, 1302 (2023)
- H.Huang, H.Wu, Y.Huang, S.Zhang, Y.Lam, N.Ao. J. Mater. Res., 33, 2586 (2018)
- K.K.Arafa, M.A.Hamzawy, S.A.Mousa, I.M.El-Sherbiny. RSC Adv., 12, 21690 (2022)
- K.K.Arafa, H.D.C.Smyth, I.M.El-Sherbiny. Int. J. Pharm., 606, 120936 (2021)
- H.Liu, N.Guo, W.Guo, M.Huang-Fu, M.R.Vakili, J.Chen, W.Xu, Q.Wei, M.Han, A.Lavasanifar, J.Gao. Acta Pharmacol. Sin., 39, 1681 (2018)
- H.-N.Liu, N.-N.Guo, T.-T.Wang, W.-W.Guo, M.-T.Lin, M.-Y.Huang-Fu, M.R.Vakili, W.-H.Xu, J.-J.Chen, Q.-C.Wei, M.Han, A.Lavasanifar, J.-Q.Gao. Mol. Pharm., 15, 882 (2018)
- S.Y.Lee, H.-J.Cho. Biomacromolecules, 20, 835 (2019)
- K.Wang, M.Qi, C.Guo, Y.Yu, B.Wang, L.Fang, M.Liu, Z.Wang, X.Fan, D.Chen. Nanoscale Res. Lett., 13, 32 (2018)
- A.V.Kabanov, V.Y.Alakhov. Crit. Rev. Ther. Drug Carrier Syst., 19, 1 (2002)
- R.Savić, L.Luo, A.Eisenberg, D.Maysinger. Science, 300, 615 (2003)
- Q.Zhang, M.R.Vakili, X.-F.Li, A.Lavasanifar, X.C.Le. Biomaterials, 35, 7088 (2014)
- J.-M.Noy, F.Chen, M.Stenzel. Beilstein J. Org. Chem., 17, 2302 (2021)
- F.Ceccacci, S.Sennato, E.Rossi, R.Proroga, S.Sarti, M.Diociaiuti, S.Casciardi, V.Mussi, A.Ciogli, F.Bordi, G.Mancini, C.Bombelli. In Mitochondrial Medicine. Vol. 1. (New York: Springer, 2021). P. 27
- F.Ceccacci, S.Sennato, E.Rossi, R.Proroga, S.Sarti, M.Diociaiuti, S.Casciardi, V.Mussi, A.Ciogli, F.Bordi, G.Mancini, C.Bombelli. J. Colloid Interface Sci., 531, 451 (2018)
- K.Y.Kim, H.Jin, J.Park, S.H.Jung, J.H.Lee, H.Park, S.K.Kim, J.Bae, J.H.Jung. Nano Res., 11, 1082 (2018)
- G.Battogtokh, O.Gotov, J. H.Kang, J.Cho, T.H.Jeong, G.Chimed, Y.T.Ko. Nanomedicine, 13, 325 (2018)
- Y.Liu, D.Wang, H.Liu, L.Liu, S.Li, Z.Zhou, L.Lu, X.Liu, L.He, D.He, C.-Y.Yu, H.Wei. J. Med. Chem., 66, 4045 (2023)
- Y.Zhang, C.Zhang, J.Chen, L.Liu, M.Hu, J.Li, H.Bi. ACS Appl. Mater. Interfaces, 9, 25152 (2017)
- Y.Tan, X.Yang, S.Dai, K.Lian, L.Wen, Y.Zhu, T.Meng, X.Liu, H.Yuan, F.Hu. Polym. Chem., 10, 512 (2019)
- H.Wang, F.Zhang, H.Wen, W.Shi, Q.Huang, Y.Huang, J.Xie, P.Li, J.Chen, L.Qin, Y.Zhou. J. Nanobiotechnol., 18, 98 (2020)
- H.Wang, W.Shi, D.Zeng, Q.Huang, J.Xie, H.Wen, J.Li, X.Yu, L.Qin, Y.Zhou. J. Nanobiotechnol., 19, 152 (2021)
- X.Shi, G.Lv, X.Sun, D.Cao, G.Wang, Y.Chang. RSC Adv., 7, 25694 (2017)
- W.Li, J.Wu, D.Xiang, S.Luo, X.Hu, T.Tang, T.Sun, X.Liu. Int. J. Nanomed., 14, 8345 (2019)
- P.Yang, D.Sheng, Q.Guo, P.Wang, S.Xu, K.Qian, Y.Li, Y.Cheng, L.Wang, W.Lu, Q.Zhang. Biomaterials, 238, 119844 (2020)
- K.Damrongrak, K.Kloysawat, S.Bunsupa, K.Sakchasri, A.Wongrakpanich, V.Taresco, V.CuzzucoliCrucitti, M.C.Garnett, J.Suksiriworapong. Int. J. Pharm., 618, 121636 (2022)
- B.-Y.Liu, W.-X.Wu, Y.-H.Liu, C.Jia, X.-L.Yang, J.Li, N.Wang, X.-Q.Yu. Polym. Chem., 8, 5982 (2017)
- B.-Y.Liu, X.-L.Yang, X.Xing, J.Li, Y.-H.Liu, N.Wang, X.-Q.Yu. ACS Macro Lett., 8, 719 (2019)
- S.Marrache, R.K.Pathak, S.Dhar. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 111, 10444 (2014)
- R.Palao-Suay, M.R.Aguilar, F.J.Parra-Ruiz, S.Martín-Saldaña, N.A.Rohner, S.N.Thomas, J. San Román. J. Mater. Sci. Mater. Med., 28, 152 (2017)
- H.Yabu. Bull. Chem. Soc. Jpn., 85, 265 (2012)
- A.Mallick, P.More, M.M.K.Syed, S.Basu. ACS Appl. Mater. Interfaces, 8, 13218 (2016)
- K.Zhang, J.Fu, X.Liu, Y.Guo, M.Han, M.Liu, X.Wang. Pharmaceutics, 15, 388 (2023)
- Z.Xu, X.Chen, Z.Sun, C.Li, B.Jiang. Mater. Today Chem., 12, 240 (2019)
- X.Li, Q.He, J.Shi. ACS Nano, 8, 1309 (2014)
- J.Zhang, Z.-F.Yuan, Y.Wang, W.-H.Chen, G.-F.Luo, S.-X.Cheng, R.-X.Zhuo, X.-Z.Zhang. J. Am. Chem. Soc., 135, 5068 (2013)
- B.Yang, Y.Chen, J.Shi. Mater. Sci. Eng. R Rep., 137, 66 (2019)
- P.Yuan, X.Mao, X.Wu, S.S.Liew, L.Li, S.Q.Yao. Angew. Chem., Int. Ed., 58, 7657 (2019)
- Q.Qu, X.Ma, Y.Zhao. Nanoscale, 7, 16677 (2015)
- A.R.Ibragimova, D.R.Gabdrakhmanov, F.G.Valeeva, L.A.Vasileva, A.S.Sapunova, A.D.Voloshina, A.F.Saifina, A.T.Gubaidullin, M.P.Danilaev, S.R.Egorova, A.A.Tyryshkina, A.A.Lamberov, A.R.Khamatgalimov, G.V.Sibgatullina, D.V.Samigullin, K.A.Petrov, L.Y.Zakharova, O.G.Sinyashin. Int. J. Pharm., 604, 120776 (2021)
- Q.Cai, W.-Y.Lin, F.-S.Xiao, W.-Q.Pang, X.-H.Chen, B.-S.Zou. Microporous Mesoporous Mater., 32, 1 (1999)
- J.Du, N.Xu, J.Fan, W.Sun, X.Peng. Small, 15, 1805087 (2019)
- Y.Zhang, Y.Shen, X.Teng, M.Yan, H.Bi, P.C.Morais. ACS Appl. Mater. Interfaces, 7, 10201 (2015)
- X.Liang, X.Wang, J.Zhuang, Y.Chen, D.Wang, Y.Li. Adv. Funct. Mater., 16, 1805 (2006)
- Y.Ju.-Nam, N.Bricklebank, D.W.Allen, P.H.E.Gardiner, M.E.Light, M.B.Hursthouse. Org. Biomol. Chem., 4, 4345 (2006)
- Y.Ju.-Nam, D.W.Allen, P.H.E.Gardiner, N.Bricklebank. J. Organomet. Chem., 693, 3504 (2008)
- Y.Ju.-Nam, Y.S.Chen, J.J.Ojeda, D.W.Allen, N.A.Cross, P.H.Gardiner, N.Bricklebank. RSC Adv., 2, 10345 (2012)
- S.Marrache, S.Dhar. Chem. Sci., 6, 1832 (2015)
- S.Chakrabortty, M.Sison, Y.Wu, A.Ladenburger, G.Pramanik, J.Biskupek, J.Extermann, U.Kaiser, T.Lasser, T.Weil. Biomater. Sci., 5, 966 (2017)
- N.M.Vinita, U.Devan, S.Durgadevi, S.Anitha, D.Prabhu, S.Rajamanikandan, M.Govarthanan, A.Yuvaraj, M.Biruntha, A.A.J.Velanganni, J.Jeyakanthan, P.A.Prakash, M.S.M.Jaabir, P.Kumar. Sci. Rep., 13, 2230 (2023)
- S.Qin, C.Liu, Y.Chen, M.Yao, S.Liao, W.Xin, S.Gong, X.Guan, Y.Li, J.Xiong, J.Chen, Y.Shen, Y.Liu, J.Zhao, Y.Huang. Kidney Int., 103, 903 (2023)
- X.-Y.Zhang, P.-Y.Zhang. Oncol. Lett., 12, 4887 (2016)
- X.Wu, S.Sun, Y.Wang, J.Zhu, K.Jiang, Y.Leng, Q.Shu, H. Lin. Biosens. Bioelectron., 90, 501 (2017)
- K.Jiang, S.Sun, L.Zhang, Y.Lu, A.Wu, C.Cai, H.Lin. Angew. Chem., Int. Ed., 54, 5360 (2015)
- A.Kaminari, E.Nikoli, A.Athanasopoulos, E.Sakellis, Z.Sideratou, D.Tsiourvas. Pharmaceuticals, 14, 932 (2021)
- Y.Zou, M.Nishikawa, H.G.Kang, G.Cheng, W.Wang, Y.Wang, N.Komatsu. Mol. Pharm., 18, 2823 (2021)
- C.Ren, D.Li, Q.Zhou, X.Hu. Biomaterials, 232, 119752 (2020)
- A.Chakraborty, N.R.Jana. J. Phys. Chem. C, 119, 2888 (2015)
- Y.Ye, K.Ren, Y.Dong, L.Yang, D.Zhang, Z.Yuan, N.Ma, Y.Song, X.Huang, H.Qiao. ACS Appl. Mater. Interfaces, 15, 26285 (2023)
- Z.Hua, X.Zhang, Y.Chen, R.Liu, Y.Li, J.Li, D.Liu, M.Tan. Food Chem., 424, 136439 (2023)
- Y.Wu, G.Pramanik, K.Eisele, T.Weil. Biomacromolecules, 13, 1890 (2012)
- K.Katagiri, K.Ariga, J.Kikuchi. Chem. Lett., 28, 661 (1999)
- Y.Wang, B.Wang, H.Liao, X.Song, H.Wu, H.Wang, H.Shen, X.Ma, M.Tan. J. Mater. Chem. B, 3, 7291 (2015)
- D.-H.Kim, E.A.Rozhkova, I.V.Ulasov, S.D.Bader, T.Rajh, M.S.Lesniak, V.Novosad. Nat. Mater., 9, 165 (2010)
- Y.Cheng, M.E.Muroski, D.C.M.C.Petit, R.Mansell, T.Vemulkar, R.A.Morshed, Y.Han, I.V.Balyasnikova, C.M.Horbinski, X.Huang, L.Zhang, R.P.Cowburn, M.S.Lesniak. J. Control. Release, 223, 75 (2016)
- E.Zhang, M.F.Kircher, M.Koch, L.Eliasson, S.N.Goldberg, E.Renström. ACS Nano, 8, 3192 (2014)
- M.Chen, J.Wu, P.Ning, J.Wang, Z.Ma, L.Huang, G.R.Plaza, Y.Shen, C.Xu, Y.Han, M.S.Lesniak, Z.Liu, Y.Cheng. Small, 16, 1905424 (2020)
- X.Hu, J.Hu, J.Tian, Z.Ge, G.Zhang, K.Luo, S.Liu. J. Am. Chem. Soc., 135, 17617 (2013)
- W.Zhang, X.Hu, Q.Shen, D.Xing. Nat. Commun., 10, 1704 (2019)
- W.Zhuang, L.He, K.Wang, B.Ma, L.Ge, Z.Wang, H.Ying. ACS Omega, 3, 2396 (2018)
- C.Yang, H.Zhang, Z.Wang, X.Wu, Y.Jin. J. Porphyrins Phthalocyanines, 23, 1028 (2019)
- S.Wang, F.Guo, Y.Ji, M.Yu, J.Wang, N.Li. Mol. Pharm., 15, 3318 (2018)
- M.Sun, D.Yang, C.Wang, H.Bi, Y.Zhou, X.Wang, J.Xu, F.He, S.Gai, P.Yang. Biomater. Sci., 7, 4769 (2019)
- Y.Huang, W.Mo, X.Ding, Y.Ding. Med. Oncol., 40, 177 (2023)
- Y.Pan, S.Zhou, C.Liu, X.Ma, J.Xing, B.Parshad, W.Li, A.Wu, R.Haag. Adv. Healthc. Mater., 11 (8), e2102272 (2022)
- X.Li, H.Xiao, W.Xiu, K.Yang, Y.Zhang, L.Yuwen, D.Yang, L.Weng, L.Wang. ACS Appl. Mater. Interfaces, 13, 55928 (2021)
- J.Lv, S.Wang, D.Qiao, Y.Lin, S.Hu, M.Li. J. Nanobiotechnol., 20, 42 (2022); https://jnanobiotechnology.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12951-022-01244-9
- C.Liu, L.Chen, Y.Ma, K.Hu, P.Wu, L.Pan, H.Chen, L.Li, H.Hu, J.Zhang. Theranostics, 11, 8550 (2021)
- X.Gu, T.Shu, W.Deng, C.Shen, Y.Wu. J. Mater. Chem. B, 11, 4539 (2023)