Мұнай және газ ұңғымаларындағы сіңіру аймақтарын оқшаулау және су ағынын шектеу әдістері

Мұқаба

Дәйексөз келтіру

Толық мәтін

Аннотация

Негіздеу. Бұрғылау ерітіндісінің сіңіп кетуін болдырмау және су ағынын шектеу технологияларын жетілдіру мәселесі мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау саласындағы негізгі мәселелердің бірі болып табылады. Көмірсутектердің едәуір қоры бар Батыс Қазақстан облысында тампонажды цемент ерітінділерін, әртүрлі гранулометриялық құрамдағы колматациялық материалдарды, сондай-ақ жоғары тұтқырлықты және полимерлі жүйелерді пайдалануды қоса алғанда, әртүрлі технологиялық тәсілдер белсенді қолданылады. Тампонаж технологиясының айтарлықтай жетістіктеріне қарамастан, сіңіру аймақтарын оқшаулау және су ағынын шектеу функцияларын бір уақытта орындай алатын әмбебап шешімдердің саны шектеулі болып қалады және олардың тиімділігі көбінесе белгілі бір кен орнының геологиялық-техникалық шарттарымен анықталады. Зерттеудің перспективалық бағыты өнімді қабаттың әртүрлі өткізгіш аймақтарына бейімделу және сенімді тығыздауды қамтамасыз ету қабілеті бар жоғары селективті материалдарды әзірлеу болып табылады.

Мақсаты. Батыс Қазақстан облысы жағдайында бұрғыланған ұңғымалар мысалында сіңіру аймақтарын оқшаулау және су ағынын шектеу технологияларын қолдану тәжірибесін жинақтау, сондай-ақ қолданыстағы оқшаулағыш материалдар мен жүйелерге олардың тиімділігі, шектеулері және қолдану перспективалары тұрғысынан талдау жүргізу.

Материалдар мен әдістер. Жұмыста Батыс Қазақстан өңірінің бұрғыланған ұңғымалары бойынша деректер, кәсіпшілік зерттеулердің нәтижелері, сондай-ақ тампонаждық және оқшаулағыш материалдарды әзірлеудің заманауи тәсілдерін көрсететін патенттік және ғылыми-техникалық әдебиеттер пайдаланылды.

Нәтижелерi. Аталған жұмыста қолданыстағы жүйелерге талдау жүргізілді, олардың әрекет ету механизмдері мен шектеулері қарастырылды, бұрғыланған ұңғымалардың мысалдары, сондай-ақ заманауи патенттелген технологияларға шолу жасалды. Болашақта оқшаулау шараларының тиімділігін арттыруға, пайдалану шығындарын азайтуға және техногендік тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік беретін сіңіру аймақтарын оқшаулау және су ағынын шектеу міндеттерін кешенді шешуге қабілетті әмбебап материал тұжырымдамасына ерекше назар аударылды.

Қорытынды. Оқшаулау шараларының тиімділігі көбінесе композицияны және оны қолдану технологиясын дұрыс таңдаумен анықталады. Қолданыстағы оқшаулағыш материалдарды талдау шешімдердің алуан түрлілігіне қарамастан, олардың барлығы күрделі геологиялық-техникалық жағдайларда тұрақты нәтиже бермейтінін көрсетті. Бұл рецептураларды оңтайландыруға және технологияларды аймақтағы кен орындарының нақты жағдайларына бейімдеуге бағытталған қосымша зерттеулердің қажеттілігін көрсетеді.

Толық мәтін

##article.viewOnOriginalSite##

Авторлар туралы

Саят Ж. Райкулов

Petro-Unit

Хат алмасуға жауапты Автор.
Email: raikulov@gmail.com
ORCID iD: 0000-0001-6736-4958
Қазақстан, Ақсай қаласы

Сергей В. Марьян

NDF KAZAKHSTAN

Email: s.maryan@petro-unit.kz
ORCID iD: 0009-0009-6708-2016
Қазақстан, Орал қаласы

Толеген Х. Ямагулов

Petro-Unit

Email: t.yamagulov@petro-unit.kz
ORCID iD: 0009-0009-4215-7608
Қазақстан, Ақсай қаласы

Әдебиет тізімі

  1. Luzardo J., Oliveira E.P., Derks P.W.J., et al. Alternative Lost Circulation Material for Depleted Reservoirs // OTC Brasil; October 27–29, 2015; Rio de Janeiro, Brazil. Available from: onepetro.org/OTCBRASIL/proceedings-abstract/15OTCB/15OTCB/D031S029R001/77827.
  2. Макаренко П.С. Исследование способов предотвращения катастрофических поглощений бурового раствора на месторождениях Восточной Сибири и Республики Саха (Якутия) : маг. дис. Томск, 2017. Режим доступа: earchive.tpu.ru/handle/11683/38915. Дата обращения: 08.02.2025.
  3. Николаев Н.И., Хаоя Л. Результаты исследования зоны контакта «цементный камень – горная порода» // Записки Горного института. 2017. Т. 226. С. 428–434. doi: 10.25515/PMI.2017.4.428.
  4. Velayati A., Kazemzadeh E., Soltanian H., Tokhmechi B. Gas migration through cement slurries analysis: A comparative laboratory study // Int. Journal of Mining & Geo-Engineering. 2015. Vol. 49, № 2. P. 281–288. doi: 10.22059/ijmge.2015.56113.
  5. Becker T., Morgan R., Chin W., Griffith J. Improved rheology model and hydraulics analysis for tomorrow’s wellbore fluid applications // SPE Production and Operations Symposium; March 23–26, 2003; Oklahoma City, USA. Available from: onepetro.org/SPEOKOG/proceedings-abstract/03POS/03POS/SPE-82415-MS/137357.
  6. Николаев Н.И., Иванов А.И. Повышение эффективности бурения нефтяных и газовых скважин в осложненных условиях // Записки Горного института. 2009. Т. 183. С. 308–310.
  7. Sabins F., Wiggins M.L. Parametric study of gas entry into cemented wellbores // SPE Drill & Compl. 1997. Vol. 12, N 3. P. 108–187. doi: 10.2118/28472-PA.
  8. Lootens D., Hébraud P., Lécolier E., Van Damme H. Gelation, Shear-Thinning and Shear-Thickening in Cement Slurries// Oil Gas Sci. Technol. 2004. Vol. 59, N 1. P. 31–40. doi: 10.2516/ogst:2004004.
  9. Пухаренко Ю.В., Рыжов Д.И., Староверов В.Д. Особенности структурообразования цементных композитов в присутствии углеродных наночастиц фуллероидного типа // Вестник МГСУ. 2017. Т. 12, № 7 (106). С. 718–723. doi: 10.22227/1997-0935.2017.7.718-723.
  10. Alkinani H.H, Al-Hameedi A.T., Flori R.E., et al. Updated Classification of Lost Circulation Treatments and Materials with an Integrated Analysis and Their Applications // SPE Western Regional Meeting; April 22–26, 2018; Garden Grove, California, USA. Available from: onepetro.org/SPEWRM/proceedings-abstract/18WRM/18WRM/D031S003R005/215405.
  11. Alkinani H.H. A Comprehensive Analysis of Lost Circulation Materials and Treatments with Applications in Basra’s Oil Fields, Iraq: Guidelines and Recommendations : dissertation. Missouri : Missouri University of Science and Technology, 2017. Available from: scholarsmine.mst.edu/masters_theses/7873/.
  12. Raikulov S., Mohan R.S., Shoham O. Nanoparticles Stabilized Oil Water Emulsion Flow // SPE/IADC Middle East Drilling Technology Conference and Exhibition; May 23–25, 2023; Abu Dhabi, UAE. Available from: onepetro.org/SPEMEDT/proceedings-abstract/23MEDT/23MEDT/D011S004R002/519767.
  13. Габдуллин Р.Х., Липатов А.В. Классификация тампонажных смесей для ликвидации зон поглощений бурового раствора // Международный журнал гуманитарных и естественных наук. 2024. №10-1(97). C. 149–153. doi: 10.24412/2500-1000-2024-10-1-149-153.
  14. Булатов А.И., Савенок О.В. Капитальный подземный ремонт нефтяных и газовых скважин. Краснодар: Издательский дом «Юг», 2012. 540 с.
  15. Aadnøy B.S., Looyeh R. Petroleum Rock Mechanics: Drilling Operations and Well Design. 1th ed. Houston : Gulf Professional Publishing, 2011. 308 p.
  16. Патент РК №35176/ 20.11.20. Бюл. №46. Камалов Х.С., Ямагулов Т.Х. Универсальный тампонажный раствор для ремонта газовых и нефтяных скважин иликвидации поглощений бурового раствора. Режим доступа: gosreestr.kazpatent.kz. Дата обращения: 12.03.2025.
  17. Патент РК №34718/ 02.07.21. Бюл. №26. Камалов Х.С., Ямагулов Т.Х. Селективная композиция для изоляции зон поглощений при бурении и ограничения водопритока в нефтяных и газовых скважинах. Режим доступа: gosreestr.kazpatent.kz. Дата обращения: 12.03.2025.
  18. Патент РФ №2380394C2/ 27.01.10. Бюл. №3. Гасумов Р.А., Шихалиев И.Ю., Пономаренко М.Н., и др. Вязкоупругий состав для изоляционных работ в скважинах. Режим доступа: patents.google.com/patent/RU2380394C2/ru. Дата обращения: 12.03.2025.
  19. Патент РФ №2575489C1/ 20.02.16. Бюл. №5. Ильясов С.Е., Окромелидзе Г.В., Гарншина О.В., и др. Кислоторастворимый облегченный тампонажный материал для ликвидации поглощений в продуктивных пластах. Режим доступа: patents.google.com/patent/RU2575489C1/ru. Дата обращения: 12.03.2025.
  20. Патент РФ №2563856C2/ 20.09.15. Бюл. №26. Нацепинская А.М., Гребнева Ф.Н., Ильясов С.Е., и др. Способ бурения скважин, осложненных поглощающими горизонтами. Режим доступа:patents.google.com/patent/RU2563856C2/ru. Дата обращения: 12.03.2025.
  21. Патент РФ №2391489C2/ 10.06.10. Бюл. №16. Крючков В.И., Маннанов Ф.Н., Стерлядев Ю.Р., и др. Способ изоляции зоны поглощения пласта. Режим доступа: patents.google.com/patent/RU2391489C2/ru. Дата обращения: 12.03.2025.
  22. Dudler T., Gombotz W.R., Parent J.B., et al, inventors; Omeros Corporation, assignee. Compositions for inhibiting masp-2 dependent complement activation. United States patent US 2019226288. 2012 Nov 8.
  23. Shaarpour M., inventor. Method and composition for preventing or treating lost circulation. United States patent US 2006/0178275 A1. 2006 Mar 16.
  24. Mohamed Ali M.S., Imam Jafar Khan M.I., Udaiyar Shanmugavel Ezhil A., et al, inventors. Fluid loss control additive. WO2019175648A1. 2019 Sep 19.
  25. Gotmukle Sh.Bh., Gupta N.R., Miller J.J., inventors. Modified vegetable oil as fluid loss control additive. WO2023215648A1. 2013 Nov 09.

Қосымша файлдар

Қосымша файлдар
Әрекет
1. JATS XML
2. Рисунок 1. Классификация тампонажных растворов (согласно В.И. Крылову [13])

Жүктеу (270KB)
3. Рисунок 2. Данные по скважине А

Жүктеу (119KB)
4. Рисунок 3. Данные по скважине Б

Жүктеу (117KB)
5. Рисунок 4. Геомеханический анализ по скважине Б

Жүктеу (99KB)

© Райкулов С.Ж., Марьян С.В., Ямагулов Т.Х., 2025

Creative Commons License
Бұл мақала лицензия бойынша қол жетімді Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».