РНК-интерференция в защите растений от грибной и оомицетной инфекции

Обложка

Цитировать

Полный текст

Открытый доступ Открытый доступ
Доступ закрыт Доступ предоставлен
Доступ закрыт Только для подписчиков

Аннотация

Фитопатогенные грибы представляют угрозу продовольственной безопасности, ограничивая биологический потенциал сельскохозяйственных культур и снижая качество получаемой продукции. На современном этапе разрабатываются методы защиты растений, основанные на естественном системном и клеточном фитоиммунитете, где особое место занимает уникальный механизм, описываемый термином “РНК-интерференция” (РНКи). Природный механизм РНКи, обеспечивая регуляцию экспрессии генов-мишеней гомологически зависимым образом с вовлечением белкового комплекса, обозначенного как RISC (RNA-induced silencing complex — РНК-индуцируемый сайленсинговый комплекс), с одной стороны защищает растения от патогенов, но с другой – патогены используют его как фактор вирулентности. Описаны случаи двустороннего обмена малых РНК между растениями и поражающими их грибными патогенами посредством внеклеточных везикул. В обзоре обсуждается роль малых РНК, а также белков DCL, AGO и RdR в ответе растений на инфицирование патогенными грибами и оомицетами и перспективы использования механизма РНКи при создании экологически безопасных, современных препаратов для защитных мероприятий.

Об авторах

И. В. Максимов

Институт биохимии и генетики – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного научного учреждения Уфимский федеральный исследовательский центр РАН

Автор, ответственный за переписку.
Email: igor.mak2011@yandex.ru
Россия, 450054, Уфа

М. Ю. Шеин

Институт биохимии и генетики – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного научного учреждения Уфимский федеральный исследовательский центр РАН

Email: igor.mak2011@yandex.ru
Россия, 450054, Уфа

Г. Ф. Бурханова

Институт биохимии и генетики – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного научного учреждения Уфимский федеральный исследовательский центр РАН

Email: igor.mak2011@yandex.ru
Россия, 450054, Уфа

Список литературы

  1. Fire A.Z. // Cell Death Differ. 2007. V. 14. P. 1998–2012.
  2. Romano N., Macino G. // Mol. Microbiol. 1992. V. 6. P. 3343–3353.
  3. Schuurs T.A., Schaeffer E.A., Wessels J.G. // Genetics. 1997. V. 147. P. 589–596.
  4. Hamada W., Spanu P.D. // Mol. Gen. Genet. 1998. V. 259. P. 630–638.
  5. Jorgensen R.A., Cluster P.D., English J., Que Q., Napoli C.A. // Plant Mol. Biol. 1996. V. 31. № 5. P. 957–973.
  6. Yang L., Mu X., Liu C., Cai J., Shi K., Zhu W., Yang Q. // J. Integr. Plant Mol. Biol. 2015. V. 57. № 12. P. 1078–1088.
  7. Huang C.Y., Wang H., Hu P., Hamby R., Jin H. // Cell Host Microbe. 2019. V. 26. № 2. P. 173–182.
  8. Wang J., Mei J., Ren G. // Front. Plant Sci. 2019. V. 10. Art. 360.
  9. Dutta S, Kumar D, Jha S, Prabhu K.V., Kumar M., Mukhopadhyay K. // Planta. 2017. V. 246. № 5. P. 939–957.
  10. Navarro L., Jay F., Nomura K., He S.Y., Voinnet O. // Science. 2008. V. 321. № 5891. P. 964–967.
  11. Katiyar-Agarwal S., Jin H. // Annu Rev Phytopathol. 2010. V. 48. P. 225–246.
  12. Zhang T., Zhao J.H., Fang Y.Y., Guo H.S., Jin Y. // Int. J. Mol. Sci. 2022. V. 23. № 5. Art. 2742.
  13. Tao Z., Liu H., Qiu D., Zhou Y., Li X., Xu C., Wang S. // Plant Physiology. 2009. V. 151. № 2. P. 936–948.
  14. Derbyshire M., Mbengue M., Barascud M., Navaud O., Raffaele S. // Mol. Plant Pathol. 2019. V. 20. № 9. P. 1279–1297.
  15. Zhang H., Tao Z., Hong H., Chen Z., Wu C., Li X., Xiao J., Wang S. // Nat Plants. 2016. V. 2. Art. 16016.
  16. Salamon S, Żok J, Gromadzka K, Błaszczyk L. // Pathogens. 2021. V. 10. № 11. Art. 1461.
  17. Li F., Pignatta D., Bendix C., Brunkard J.O., Cohn M.M., Tung J., Sun H., Kumar P., Baker B. // PNAS USA. 2012. V. 109. № 5. P. 1790–1795.
  18. Fukudome A., Kanaya A., Egami M., Nakazawa Y., Hiraguri A., Moriyama H., Fukuhara T. // RNA. 2011. V. 17. № 4. P. 750–760.
  19. Xiong Q., Ye W., Choi D., Wong J., Qiao Y., Tao K., Wang Y., Ma W. // Mol. Plant Microbe Interact. 2014. V. 27. № 12. P. 1379–89.
  20. Vetukuri R.R., Whisson S.C., Grenville-Briggs L.J. // Eur. J. Plant Pathol. 2017. V. 149. P. 771–777.
  21. de Vries S., de Vries J., Rose L.E. // Genes. 2019. V. 10. № 4. P. 310.
  22. Yin C., Ramachandran S.R., Zhai Y., Bu C., Pappu H.R., Hulbert S.H. // New Phytol. 2019. V. 222. № 3. P. 1561–1572.
  23. Wang B., Sun Y., Song N., Zhao M., Liu R., Feng H., Wang X., Kang Z. // New Phytol. 2017. V. 215. № 1. P. 338–350.
  24. Hou Y., Zhai Y., Feng L., Karimi H.Z., Rutter B.D., Zeng L. et al. // Cell Host Microbe. 2019. V. 25. P. 153–165.
  25. Natarajan B., Kalsi H.S., Godbole P., Malankar N., Thiagarayaselvam A., Siddappa S., et al. // J. Exp. Bot. 2018. V. 69. № 8. P. 2023.
  26. Luan Y., Cui J., Li J., Jiang N., Liu P., Meng J. // Planta 2018. V. 247. P. 127.
  27. Yang L., Jue D., Li W., Zhang R., Chen M., Yang Q. // PLoS ONE. 2013. V. 8. Art. e72840.
  28. Mu X.Y., Liu X.R., Cai J.H., Zhu W.J., Wang Z., Yang Q., You X. // Russ. J. Plant Physiol. 2018. V. 65. P. 203–210.
  29. Yu X., Hou Y., Chen W., Wang S., Wang P., Qu S. // Plant Cell Physiol. 2017. V. 58. № 9. P. 1541.
  30. Shen D., Suhrkamp I., Wang Y., Liu S., Menkhaus J., Verreet J.A., Fan L., Cai D. // New Phytol. 2014. V. 204. P. 577–594.
  31. Zhang H., Yu P., Zhao J., Jiang H., Wang H., Zhu Y. et al. // New Phytol. 2018. V. 217. P. 799–812.
  32. Cao J.Y., Xu Y.P., Zhao L., Li S.S., Cai X.Z. // Plant Mol. Biol. 2016. V. 92. P. 39–55.
  33. Yang L., Mu X., Liu C., Cai J., Shi K., Zhu W., Yang Q. // J. Integr. Plant Biol. 2015. V. 57. P. 1078–1088.
  34. Han G.Z. // New Phytol. 2019. V. 222. № 1. P. 70.
  35. Ouyang S., Park G., Atamian H.S., Han C.S., Stajich J.E., Kaloshian I., Borkovich K.A. // PLoS Pathog. 2014. V. 10. № 10. Art. e1004464.
  36. de Vries S., Kloesges T., Rose L.E. // Genome Biol Evol. 2015. V. 7. № 12. P. 3307–3321.
  37. Wu F., Xu J., Gao T., Huang D., Jin W. // BMC Plant Biol. 2021. V. 21. № 1. Art. 496.
  38. Han G., Cheng C., Zheng Y., Wang X., Xu Y., Wang W. et al. // Int. J. Mol. Sci. 2019. V. 20. Art. 4491.
  39. Zhang H., Chen X., Wang C., Xu Z., Wang Y., Liu X. et al. // Mol. Biol. Rep. 2013. V. 40. P. 6245–6253.
  40. Coursey T., Regedanz E., Bisaro D.M. // J. Virol. 2018. V. 92.
  41. Liu B., Li P., Li X., Liu C., Cao S., Chu C., Cao X. // Plant Physiol. 2005. V. 139. P. 296–305.
  42. Zhang B.S., Li Y.C., Guo H.S., Zhao J.H. // Front. Plant Sci. 2022. V. 13. Art. 847086.
  43. Wang Q., An B., Hou X., Guo Y., Luo H., He C. // Front. Microbiol. 2018. V. 8. Art. 2621.
  44. Yin C., Zhu H., Jiang Y., Shan Y., Gong L. // Cells. 2020. V. 9. P. 363
  45. Alazem M., Lon N.-Sh. // Curr. Opin. Vir. 2020. V. 42. P. 1.
  46. Matzke M.A., Kanno T., Matzke A.J. // Annu. Rev. Plant Biol. 2015. V.66. P. 243–267.
  47. Xin Y., Ma B., Zeng Q., He W., Qin M., He N. // Hortic Res. 2021. V. 8. № 1. Art. 154.
  48. Cambiagno D.A., Torres J.R., Alvarez M.E. // Front. Plant Sci. 2021. V. 12. Art. 703667.
  49. Lopez Sanchez A., Stassen J.H., Furci L., Smith L.M., Ton J. // Plant J. 2016. V. 88. P. 361–374.
  50. Luna E., Ton J. // Plant Signal. Behav. 2012. V. 7. P. 615–618.
  51. Schumann U., Lee J.M., Smith N.A., Zhong C., Zhu J.K., Dennis E.S. et al. // Epigenetics. 2019. V. 14. P. 1074–1087.
  52. Kong W., Xia X., Wang Q., Liu L.W., Zhang S., Ding L. et al. // Front. Genet. 2020. V. 11. Art. 460.
  53. Saripalli G., Sharma C., Gautam T., Singh K., Jain N., Prasad P. et al. // Mol. Biol. Rep. 2020. V. 47. P. 1339–1360.
  54. Geng S., Kong X., Song G., Jia M., Guan J., Wang F. et al. // Phytol. 2019. V. 221. P. 1023–1035.
  55. Morán-Diez M.E., Martínez de Alba Á.E., Rubio M.B., Hermosa R., Monte E. // J. Fungi. 2021. V. 7. P. 318–331.
  56. Srikant T., Drost H.G. // Front. Plant Sci. 2021. V. 11. Art. 606800.
  57. Kinoshita T., Seki M. // Plant Cell Physiol. 2014. V. 55. P. 1859–1863.
  58. Hubbard M., Germida J., Vujanovic V. // J. Appl. Microbiol. 2014. V. 116. № 1. P. 109–122.
  59. Espinas N.A., Saze H., Saijo Y. // Front. Plant Sci. 2016. V. 7. Art. 1201.
  60. Mallory A., Vaucheret H. // Plant Cell. 2010. V. 22. P. 3879–3889.
  61. Matzke M., Mosher R. // Nat. Rev. Genet. 2014. V. 15. P. 394–408.
  62. Astier-Manifacier S., Cornuet P. // Biochim. Biophys. Acta Nucleic Acids Protein Synth. 1971. V. 232. P. 484–493.
  63. Terefe-Ayana D., Yasmin A., Le T.L., Kaufmann H., Biber A., Kühr A., Linde M., Debener T. // Front. Plant Sci. 2011. V. 2. P. 35.
  64. Nunes C.C., Dean R.A. // Mol. Plant Pathol. 2012. V. 13. P. 519–529.
  65. Lewsey M.G., Hardcastle T.J., Melnyk C.W., Molnar A., Valli A.A., Urich M.A., Nery J.R., Baulcombe D.C., Ecker D.C. // PNAS USA. 2016. V. 113. Art. 801–810.
  66. Fang Y., Wang Z., Liu X., Tyler B.M. // Front. Microbiol. 2022. V. 13. Art. 817844.
  67. De Palma M., Ambrosone A., Leone A., Del Gaudio P., Ruocco M., Turiák L. et al // Plants. 2020. V. 9. P. 1777–1791.
  68. Zhang T., Zhao Y.L., Zhao J.H., Wang S., Jin Y., Chen Z.Q. et al. // Nat Plants. 2016. V. 2(10). Art. 16153.
  69. Rutter B.D., Innes R.W. // Plant Physiol. 2017. V. 173. P. 728–741.
  70. Jiao J., Peng D. // J. Plant Interact. 2018. V. 13. P. 514–521.
  71. Wang M., Weiberg A., Lin F.M., Thomma B.P., Huang H.D., Jin H. // Nature Plants. 2016. V. 2. № 10. Art. 16151.
  72. Ji H.M., Mao H.Y., Li S.J., Feng T., Zhang Z.Y., Cheng L. et al. // New Phytol. 2021. V. 232. № 2. P. 705–718.
  73. Wytinck N., Manchur C.L., Li V.H., Whyard S., Belmonte M.F. // Plants. 2020. V. 9. Art. 1780.
  74. Melnyk C.W., Molnar A., Baulcombe D.C. // EMBO J. 2011. V. 30. P. 3553–3563.
  75. Wang M., Dean R.A. // Mol. Plant Pathol. 2020. P. 21. P. 589–601.
  76. Liu G., Kang G., Wang S., Huang Y., Cai Q. // Front. Plant Sci. 2021. V. 12. Art. 757925.
  77. Villalobos–Escobedo J.M., Herrera–Estrella A., Carreras–Villaseñor N. // Mycologia. 2016. V. 108. № 3. P. 556–571.
  78. Lax C., Tahiri G., Patiño–Medina J.A., Cánovas–Márquez J.T., Pérez-Ruiz J.A., Osorio–Concepción M. et al. // Int. J. Mol. Sci. 2020. V. 21. № 24. Art. 9348.
  79. Qian X., Hamid F.M., El Sahili A., Darwis D.A., Wong Y.H., Bhushan S. et al. // J. Biol. Chem. 2016. V. 291. P. 9295–9309.
  80. Nguyen Q.B., Kadotani N., Kasahara S., Tosa Y., Mayama S., Nakayashiki H. // Mol. Microbiol. 2008. V. 68. P. 1348–1365.
  81. Kunej U., Jakše J., Radišek S., Štajner N. // Int. J. Mol. Sci. 2021. V. 22. Art. 4224.
  82. Chen Y., Gao Q., Huang M., Liu Y., Liu Z., Liu X., Ma Z. // Sci. Rep. 2015. V. 5. Art. 12500.
  83. Werner B.T., Koch A., Šečić E., Engelhardt J., Jelonek L., Steinbrenner J. et al. // PLoS ONE 2021. V. 16. № 8. Art. e0252365.
  84. Neupane A., Feng C., Mochama P.K., Saleem H., Lee Marzano S.Y. // Front. Plant Sci. 2019. V. 10. Art. 976.
  85. Mochama P., Jadhav P., Neupane A., Marzano S.Y.L. // Viruses. 2018. V. 10. Art. 214.
  86. Jo S.M., Ayukawa Y., Yun S.H., Komatsu K., Arie T. // J. Gen. Plant Pathol. 2018. V. 84. P. 395–398
  87. Campo S., Gilbert K.B., Carrington J.C. // PLoS Pathog. 2016. V. 12. Art. e1005640.
  88. Jeseničnik T., Štajner N., Radišek S., Mishra A.K., Košmelj K., Kunej U., Jakše J. // Int. J. Mol. Sci. 2022. V. 23. № 2. Art. 900.
  89. Feng H., Xu M., Liu Y., Gao X., Yin Z., Voegele R.T., Huang L. // For. Pathol. 2017. V. 47. Art. E12354.
  90. Borah M., Konakalla N.C. // Emerging Trends in Plant Pathology. Springer, Singapore. 2021. C. 561–575.
  91. Dunker F., Trutzenberg A., Rothenpieler J.S., Kuhn S., Pröls R., Schreiber T. et al // Elife. 2020. V. 9. Art. e56096
  92. Mascia T., Labarile R., Doohan F., Gallitelli D. // Sci. Rep. 2019. V. 9. Art. 2657.
  93. Ye W., Jiang J., Lin Y., Yeh K.-W., Lai Z., Xu X., Oelmüller R. // BMC Plant Biol. 2019. V. 19. P. 1–16.
  94. Raman V., Simon S.A., Demirci F., Nakano M., Meyers B.C., Donofrio N.M. // Mol. Plant-Microbe Interact. 2017. V. 30. P. 517–530.
  95. Wong-Bajracharya J., Singan V.R., Monti R., Plett K.L., Ng V., Grigoriev I.V. et al // PNAS USA. 2022. V. 119. № 3. Art. e2103527119.
  96. Bazin J., Khan G.A., Combier J.P., Bustos-Sanmamed P., Debernardi J.M., Rodriguez R. et al. // Plant J. 2013. V. 74. P. 920–934.
  97. Couzigou J.M., Lauressergues D., André O., Gutjahr C., Guillotin B., Bécard G., Combier J.P. // Cell Host Microbe. 2017. V. 21. P. 106–112.
  98. Etemadi M., Gutjahr C., Couzigou J.-M., Zouine M., Lauressergues D., Timmers A. et al // Plant Physiol. 2014. V. 166. P. 281–292.
  99. Wu P., Wu Y., Liu C.C., Liu L.W., Ma F.F., Wu X.Y. et al. // Front. Plant Sci. 2016. V. 7. Art. 429.
  100. Dang Y., Yang Q., Xue Z., Liu Y. // Eukaryotic Cell. 2011. V. 10. № 9. P. 1148–1155.
  101. Choi J., Kim K.T., Jeon J., Wu J., Song H., Asiegbu F.O., Lee Y.H. // BMC Genom. 2014. V. 15. Art. S14.
  102. Yadav V., Sun S., Billmyre R.B., Thimmappa B.C., Shea T., Lintner R. et al. // PNAS USA. 2018. V. 115. P. 3108–3113
  103. Третьякова П.Я., Соловьев А.А. // Экологическая генетика. 2020. Т. 18. № 4. С. 467–481.
  104. Matsuo Y., Novianti F., Takehara M., Fukuhara T., Arie T., Komatsu K. // Mol. Plant-Microbe Interac. 2019. V. 32. P. 1475.
  105. Lee W.S., Fu S.F., Li Z., Murphy A.M., Dobson E.A., Garland L. et al. // BMC Plant Biol. 2016. V. 16. Art. 15.
  106. Diao P., Zhang Q., Sun H., Ma W., Cao A., Yu R. et al. // Genes (Basel). 2019. V. 10. № 7. Art. 526.
  107. Hunter L.J.R., Brockington S.F., Murphy A.M., Pate A.E., Gruden K., MacFarlane S.A., Palukaitis P., Carr J.P. // Sci. Rep. 2016. V. 6: 23082.
  108. Qin L., Mo N., Zhang Y., Muhammad T., Zhao G., Zhang Y., Liang Y. // Front Plant Sci. 2017. V. 8. Art. 1068.
  109. Prakash V., Chakraborty S. // Physiol Mol Biol Plants. 2019 V. 25. № 4. P. 1055.
  110. Pradhan M., Pandey P, Baldwin I.T., Pandey S.P. // Plant Physiol. 2020. V. 184. № 2. P. 1128–1152.
  111. Dowen R.H., Pelizzola M., Schmitz R.J., Lister R., Dowen J.M., Nery J.R., Dixon J.E., Ecker J.R. // PNAS USA. 2012. V. 109. № 32. Art. E2183-91.
  112. Maksimov I.V. // Rus. J. Plant Physiol. 2009. T. 56. № 6. C. 742–752.
  113. Westwood J.H., Mccann L., Naish M., Dixon H., Murphy A.M., Stancombe M.A. et al. // Mol. Plant Pathol. 2013. V. 14. P. 158.
  114. Panwar V., McCallum B., Bakkeren G. // Plant Mol. Biol. 2013. V. 81. P. 595–608.
  115. Jahan S.N., Åsman A.K., Corcoran P., Fogelqvist J., Vetukuri R.R., Dixelius C. // J. Exp. Bot. 2015. V. 66. P. 2785–2794.
  116. Vega-Arreguin J.C., Jalloh A., Bos J.I., Moffett P. // Mol. Plant Microbe Interact. 2014. V. 27. P. 770–780.
  117. Song Y., Thomma B.P. // Mol. Plant Pathol. 2018. V. 19. P. 77–89.
  118. Coburn G.A., Cullen B.R. // J. Antimicrobial Chemotherapy. 2003. V. 51/ № 4. P. 753–756.
  119. Sang H., Kim J.-I. // Plant Biotechnol. Rep. 2020. V. 14. P. 1–8.
  120. Cheng W., Song X.-S., Li H-P., Cao L-H., Sun Ke., Qiu X.-L. et al // Plant Biotechnol. J. 2015. V. 9. P. 1335–1345.
  121. Tiwari I.M., Jesuraj A., Kamboj R., Devanna B.N., Botella J.R., Sharma T.R. // Sci. Rep. 2017. V. 7. Art. 7521.
  122. Panwar V., Jordan M., McCallum B., Bakkeren G. // Plant Biotechnol. J. 2018. V. 16. P. 1013–1023.
  123. Tetorya M., Rajam M.V. // 3 Biotech. 2021. V. 11. Art. 443.
  124. Zhang J., Khan S.A., Hasse C., Ruf S., Heckel D.G., Bock R. // Science. 2015. V. 347. P. 991–994.
  125. Qi T., Zhu X., Tan C., Liu P., Guo J., Kang Z., Guo J. // Plant Biotechnol. J. 2018. V. 16. P. 797–807.
  126. Nowara D., Gay A, Lacomme C., Shaw J., Ridout C., Douchkov D. et al. // Plant Cell. 2010. V. 22. P. 3130–3141.
  127. Acevedo-Garcia J., Spencer D., Thieron H, Reinstädler A., Hammond-Kosack K., Phillips A.L., Panstruga R. // Plant Biotechnol. J. 2017. V. 15. № 3. P. 367–378.
  128. Várallyay É., Giczey G., Burgyán J. // Arch. Virol. 2012. V. 157. P. 1345–1350.
  129. Wang Y., Cheng X., Shan Q., Zhang Y., Liu J., Gao C., Qiu J.-L. // Nat. Biotechnol. 2014. V. 32. P. 947–951.
  130. Yara A., Yaeno T., Hasegawa M., Seto H., Montillet J.L., Kusumi K., Seo S., Iba K. // Plant Cell Physiol. 2007. V. 48. P. 1263–1274.
  131. Xin M., Wang Y., Yao Y., Xie C., Peng H., Ni Z., Sun Q. // BMC Plant Biol. 2010. V. 10. P. 123–134.
  132. Kamthan A., Chaudhuri A., Kamthan M., Datta A. // Front. Plant Sci. 2015. V. 6. Art. 208.
  133. Kouzai Y., Nakajima K., Hayafune M., Ozawa K., Kaku H., Shibuya N.,et al. // Plant Mol Biol. 2014. V. 84. № 4-5. P. 519.
  134. Johnson E.T., Proctor R.H., Dunlap C.A., Busman M. // Mycotoxin Res. 2018. V. 34. Art. 29.
  135. Koch A., Wassenegger M. // New Phytol. 2021. V. 231. № 1. P. 54–59.
  136. Biedenkopf D., Will T., Knauer T., Jelonek L., Furch A.C.U., Busche T., Koch A. // ExRNA. 2020. V. 2. Art. 12.
  137. Song X.-S., Gu K.-X., Duan X.-X., Xiao X.-M., Hou Y.-P., Duan Y.-B. et al. // Pestic. Biochem. Physiol. 2018. V. 150. P. 1–9.
  138. Gebremichael D.E., Haile Z.M., Negrini F., Sabbadini S., Capriotti L., Mezzetti B., Baraldi E. // Plants 2021. V. 10. Art. 650.
  139. McLoughlin A.G., Wytinck N., Walker P.L., Girard I.J., Rashid K.Y., de Kievit T. et al. // Sci. Rep. 2018. V. 8. № 1. Art. 7320.
  140. Werner B.T., Gaffar F.Y., Schuemann J., Biedenkopf D., Koch A.M. // Front. Plant Sci. 2020. V. 11. P. 476.
  141. Nerva L., Sandrini M., Gambino G., Chitarra W. // Biomolecules. 2020. V. 10. Art. 200.
  142. Hernandez-Soto A., Chacon-Credas R. // Int. J. Mol. Sci. 2021. V. 22. Art. 12148.
  143. Casacuberta J.M., Devos Y., du Jardin P., Ramon M., Vaucheret H., Nogue F. // Trends Biotechnol. 2015. V. 33. P. 145–147.
  144. Gu K.X., Song X.S., Xiao X.M., Duan X.X., Wang J.X., Duan Y.B. et al. // Pest. Biochem. Physiol. 2019. V. 153. P. 36–46.
  145. Jiang P., Chen Y., Wilde H.D. // Sci. Hortic. 2016. V. 201. P. 225–229.
  146. Šečić E., Kogel K.H. // Cur. Opin. Biotechnol. 2021. V. 70. P. 136–142
  147. Mumbanza F.M., Kiggundu A., Tusiime G., Tushemereirwe W.K., Niblett C., Bailey A. // Pest Manag. Sci. 2013. V. 69. P. 1155–1162.
  148. Hasley J.A.R., Navet N., Tian M. // PLOS One. 2021. V. 16. Art. e0253245.
  149. Álvarez–Sánchez A.R., Romo-Quinones C., Rosas-Quijano R., Reyes A.G., Barraza A., Magallón–Barajas F. et al. // Aquac. Res. 2018. V. 49. P. 480–491.
  150. Guan R., Chu D., Han X., Miao X., Li H. // Front. Bioeng. Biotechnol. 2021. V. 9. Art. 753790.
  151. Niehl A., Soininen M., Poranen M.M., Heinlein M. // Plant Biotechnol. J. 2018. V. 16. P. 1679–1687.
  152. Drinnenberg I.A., Weinberg D.E., Xie K.T., Mower J.P., Wolfe K.H., Fink G.R., Bartel D.P. // Science. 2009. V. 326. P. 544–550.
  153. Ding F., Huang X., Gao X., Xie M., Pan G., Li Q. et al. // Nanoscale. 2019. V. 11. № 37. P. 17211–17215.
  154. Mitter N., Worrall E.A., Robinson K.E., Xu Z.P., Carroll B.J. // Curr. Opin. Virol. 2017. V. 26. P. 49–55.
  155. Jiang C., Fan Z., Li Z., Niu D., Li Y., Zheng M. et al. // Mol. Plant Pathol. 2020. V. 21. P. 854–870.
  156. Kang S., Sun D., Qin J., Guo L., Zhu L., Bai Y. et al. // J. Pest Sci. 2022. V. 95. P. 101–114.

Дополнительные файлы

Доп. файлы
Действие
1. JATS XML
2.

Скачать (41KB)
3.

Скачать (198KB)

© И.В. Максимов, М.Ю. Шеин, Г.Ф. Бурханова, 2023

Данный сайт использует cookie-файлы

Продолжая использовать наш сайт, вы даете согласие на обработку файлов cookie, которые обеспечивают правильную работу сайта.

О куки-файлах