Использование фаговых антител для определения микробных клеток (обзор)

Обложка

Цитировать

Полный текст

Открытый доступ Открытый доступ
Доступ закрыт Доступ предоставлен
Доступ закрыт Только для подписчиков

Аннотация

Технология фагового дисплея антител произвела революцию в области иммунодетекции бактерий. Данная технология позволяет экспрессировать антитело, слитое с белком оболочки нитевидного бактериофага. Применение фагового дисплея позволяет получать высокоаффинные антитела, минуя этап иммунизации животных, сокращая время получения стабильных клонов, продуцирующих антитела, с нескольких месяцев до нескольких недель, заметно удешевляя процесс. Данные преимущества делают фаговые антитела важным инструментом для детекции бактерий. В работе представлено краткое описание технологических приемов при получении фаговых антител к микробным клеткам. Обсуждаются возможности и перспективы применения фаговых антител в качестве селективного агента в аналитических системах, в том числе в биосенсорах.

Об авторах

О. И. Гулий

Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)

Автор, ответственный за переписку.
Email: guliy_olga@mail.ru
Россия, 410049, Саратов

С. С. Евстигнеева

Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)

Email: guliy_olga@mail.ru
Россия, 410049, Саратов

Л. А. Дыкман

Институт биохимии и физиологии растений и микроорганизмов – обособленное структурное подразделение Федерального государственного бюджетного учреждения науки Федерального исследовательского центра “Саратовский научный центр Российской академии наук” (ИБФРМ РАН)

Email: guliy_olga@mail.ru
Россия, 410049, Саратов

Список литературы

  1. Gascoyne P., Pethig R., Satayavivad J., Becker F.F., Ruchirawat M. // Biochim. Biophys. Acta. 1997. V. 1323. P. 240–252.
  2. Uithoven K.A., Schmidt J.C., Ballman M.E. // Biosens. Bioelectron. 2000. V. 14. № 10–11. P. 761–770.
  3. Vaughan P.S., Leszyk J.D., Vaughan K.T. // J. Biol. Chem. 2001. V. 276. № 28. P. 26171–26179.
  4. Lesniewski A., Los M., Jonsson–Niedziółka M., Krajewska A., Szot K., Los J.M., Niedziolka–Jonsson J. // Bioconjug. Chem. 2014. V. 25. № 4. P. 644–648.
  5. Spadiut O., Capone S., Krainer F., Glieder A., Herwig C. // Trends Biotechnol. 2014. V. 32. № 1. P. 54–60.
  6. Ратнер Г.М. Поликлональные антитела как реагенты для иммуноанализа: получение, характеристика, применение. Aвтореф. дис. д-ра мед. наук. Томск, 1996. 47 с.
  7. Альтшулер E.П., Серебряная Д.В., Катруха А.Г. // Успехи биологической химии. 2010. Т. 50. С. 203–258.
  8. Flajnik M.F., Singh N.J., Holland S.M. Paul’s Fundamental Immunology / 8 Ed. Amsterdam: Wolters Kluwer Health, 2022. 1312 p.
  9. Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение. Перевод с англ. М.: Мир, 2002. 589 с.
  10. Петрова Е.Э., Комалева Р.Л., Лахтина О.Е., Самохвалова Л.В., Калинина Н.А., Шошина Н.С. et al. // Биоорганическая химия. 2009. Т. 35. № 3. С. 357–368.
  11. Казачинская Е.И., Иванова А.В., Сорокин А.В., Качко А.В., Субботина Е.Л., Разумов И.А., Локтев В.Б. // Медицинская иммунология. 2010. Т. 12. № 3. С. 177–190.
  12. Bradbury A.R., Marks J.D. // J. Immunol. Methods. 2004. V. 290. № 1–2. P. 29–49.
  13. Bradbury A.R.M., Sidhu S., Dübel S., McCafferty J. // Nat. Biotechnol. 2011. V. 29. № 3. P. 245–254.
  14. Деев С.М., Лебеденко Е.Н., Петровская Л.Е., Долгих Д.А., Габибов А.Г., Кирпичников М.П. // Успехи химии. 2015. Т. 84. № 1. С. 1–26.
  15. Miller L.E., Stevens C.D. Clinical Immunology and Serology: A Laboratory Perspective. 5 Ed. Philadelphia: F.A. Davis, 2020. 624 p.
  16. Abbas A.K., Lichtman A.H., Pillai S. Cellular and Molecular Immunology. 10 Ed. Amsterdam: Elsevier, 2021. 600 p.
  17. Hendrickson O.D., Zherdev A.V., Kaplun A.P., Dzantiev B.B. //Mol. Immunol. 2002. V. 39. № 7–8. P. 413–422.
  18. Schroeder H.W. Jr, Cavacini L. // J. Allergy Clin. Immunol. 2010. V. 125. № 2. Suppl 2. P. S41–52.
  19. Duquesnoy R.J. // Hum. Immunol. 2006. V. 67. № 11. P. 847–862.
  20. Chi S.W., Maeng C.Y., Kim S.J., Oh M.S., Ryu C.J., Kim S.J. et al. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2007. V. 104. № 22. P. 9230–9235.
  21. Sundberg E.J. // Methods Mol. Biol. 2009. V. 524. P. 23–36.
  22. McCafferty J., Griffiths A.D., Winter G., Chiswell D.J. // Nature. 1990. V. 348. № 6301. P. 552–554.
  23. Sidhu S.S., Geyer C.R. Phage Display in Biotechnology and Drug Discovery / 2nd Edition. Boca Raton: CRC Press, 2015. 584 p.
  24. Kehoe J.W., Kay B.K. // Chem. Rev. 2005. V. 105. № 11. P. 4056–4072.
  25. Hammers C.M., Stanley J.R. // J. Invest. Dermatol. 2014. V. 134. № 2. P. 1–5.
  26. Hoffman J.A., Giraudo E., Singh M., Zhang L., Inoue M., Porkka K., Hanahan D., Ruoslahti E. // Cancer Cell. 2003. V. 4. № 5. P. 383–391.
  27. Joyce J.A., Laakkonen P., Bernasconi M., Bergers G., Ruoslahti E., Hanahan D. // Cancer Cell. 2003. V. 4. № 5. 393–403.
  28. Zurita A.J., Arap W., Pasqualini R. // J. Control. Release. 2003. V. 91. № 1–2. P. 183–186.
  29. Valadon P., Garnett J.D., Testa J.E., Bauerle M., Oh P., Schnitzer J.E. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2006. V. 103. № 2. P. 407–412.
  30. Frank R., Hargreaves R. // Nat. Rev. Drug Discov. 2003. V. 2. № 7. P. 566–580.
  31. Rudin M., Weissleder R. // Nat. Rev. Drug Discov. 2003. V. 2. № 2. P. 123–131.
  32. Ladner R.C., Sato A.K., Gorzelany J., de Souza M. // Drug Discov. Today. 2004. V. 9. № 12. P. 525–529.
  33. Perez J.M., Josephson L., O’Loughlin T., Högemann D., Weissleder R. // Nat. Biotechnol. 2002. V. 20. № 8. P. 816–820.
  34. Akerman M.E., Chan W.C., Laakkonen P., Bhatia S.N., Ruoslahti E. // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2002. V. 99. № 20. P. 12617–12621.
  35. Mikawa M., Wang H., Guo L., Liu R., Marik J., Takada Y., Lam K., Lau D. // Mol. Cancer Ther. 2004. V. 3. № 10. P. 1329–1334.
  36. Kelly K.A., Allport J.R., Tsourkas A., Shinde–Patil V.R., Josephson L., Weissleder R. // Circ. Res. 2005. V. 96. № 3. P. 327–336.
  37. Zitzmann S., Mier W., Schad A., Kinscherf R., Askoxylakis V., Krämer S. et al. // Clin. Cancer Res. 2005. V. 11. № 1. P. 139–146.
  38. Гулий О.И., Зайцев Б.Д., Бородина И.А., Фомин А.С., Староверов С.А., Дыкман Л.А., Шихабудинов А.М. // Биофизика. 2017. Т. 62. № 3. С. 472–484.
  39. Guliy O.I., Zaitsev B.D., Borodina I.A., Shikhabudinov A.M., Teplykh A.A., Staroverov S.A., Fomin A.S. // Talanta. 2018. V. 178. P. 569–576.
  40. Deantonio C., Cotella D., Macor P., Santoro C., Sblattero D. // Human Monoclonal Antibodies: Methods and Protocols. 2014. P. 277–295.
  41. Lo B.K.C. Antibody Engineering. Methods and Protocols. V. 248. Totowa, N.J.: Humana Press, 2004. 562 p.
  42. McConnell S.J., Dinh T., Le M.H., Spinella D.G. // Biotechniques. 1999. V. 26. P. 208–210.
  43. Сумарока М.В., Дыкман Л.А., Богатырев В.А., Зайцева И.С., Соколов О.И., Щеголев С.Ю., Харрис У. // Аллергология и иммунология. 2000. Т. 1. № 2. С. 134–135.
  44. Krebber A., Bornhauser S., Burmester J., Honegger A., Willuda J., Bosshard H.R., Plückthun A. // J. Immunol. Methods. 1997. V. 201. № 1. P. 35–55.
  45. Hoogenboom H.R., Chames P. // Immunol. Today. 2000. V. 21. № 8. P. 371–378.
  46. Staroverov S.A., Volkov A.A., Fomin A.S., Laskavuy V.N., Mezhennyy P.V., Kozlov S.V. et al. // J. Immunoassay Immunochem. 2015. V. 36. № 1. P. 100–110.
  47. Тикунова Н.В., Морозова В.В. // Acta Naturae. 2009. Т. 1. № 3. С. 22–31.
  48. Ahmad Z.A., Yeap S.K., Ali A.M., Ho W.Y., Alitheen N.B.M., Hamid M. // Clin. Dev. Immunol. 2012. V. 2012. Article 980250.https://doi.org/10.1155/2012/980250
  49. Dormeshkin D.O., Brichko E.A., Gilep A.A., Usanov S.A. // Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus, Chemical Series. 2017. № 2. P. 93–110.
  50. Anderson G.P., Liu J.L., Hale M.L., Bernstein R.D., Moore M., Swain M.D., Goldman E.R. // Anal. Chem. 2008. V. 80. № 24. P. 9604–9611.
  51. Шаталова А.В., Якубова А.С., Палимпсестов В.В., Есмагамбетов И.Б. // Разработка и регистрация лекарственных средств. 2019. Т. 8. № 1. С. 14–22.
  52. Goldman E.R., Liu J.L., Bernstein R.D., Swain M.D., Mitchell S.Q., Anderson G.P. // Sensors. 2009. V. 9. № 1. P. 542–555.
  53. Тиллиб С.В. // Мол. биология. 2011. Т. 45. № 1. С. 77–85.
  54. Charlton K.A., Moyle S., Porter A.J., Harris W.J. // J. Immunol. 2000. V. 164. № 12. P. 6221–6229.
  55. Bashir S., Paeshuyse J. // Antibodies. 2020. V. 9. № 2. Article 21.https://doi.org/10.3390/antib9020021
  56. Щелкунов С.Н. Генетическая инженерия: Учебно-справочное пособие. 2 Изд. Новосибирск: Сиб. унив. изд-во, 2004. 496 с.
  57. Gavilondo J.V., Larrick J.W. // Biotechniques. 2000. V. 29. № 1. P. 128–132.
  58. Roth K.D.R., Wenzel E.V., Ruschig M., Steinke S., Langreder N., Heine P.A. et al. // Front. Cell. Infect. Microbiol. 2021. V. 11. Article 697876.https://doi.org/10.3389/fcimb.2021.697876
  59. de Kruif J., Boel E., Logtenberg T. // J. Mol. Biol. 1995. V. 248. № 1. P. 97–105.
  60. Аникаев А.Ю., Ломоносов А.М. // Лабораторная служба. 2014. Т. 3. № 1. С. 32–36.
  61. Collins F.S., Hamburg M.A. // N. Engl. J. Med. 2013. V. 369. № 25. P. 2369–2371.
  62. Fantini M., Pandolfini L., Lisi S., Chirichella M., Arisi I., Terrigno M., Goracci M., Cremisi F., Cattaneo A. // PLoS One. 2017. V. 12. № 5. Article e0177574. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0177574
  63. Braun R., Schönberger N., Vinke S., Lederer F., Kalinowski J., Pollmann K. // Viruses. 2020. V. 12. № 12. Article 1360. https://doi.org/10.3390/v12121360
  64. Peltomaa R., Benito–Peña E., Barderas R., Moreno–Bondi M.C. // ACS Omega. 2019. V. 4. № 7. P. 11569–11580.
  65. Smith G.P. // Science. 1985. V. 228. № 4705. P. 1315–1317.
  66. Smith G.P., Petrenko V.A. // Chem. Rev. 1997. V. 97. № 2. P. 391–410.
  67. Chassagne S., Laffly E., Drouet E., Hérodin F., Lefranc M.P., Thullier P. // Mol. Immunol. 2004. V. 41. № 5. P. 539–546.
  68. Jacobsson K., Rosander A., Bjerketorp J., Frykberg L. // Biol. Proced. Online. 2003. V. 5. P. 123–135.
  69. Stich N., Gandhum A., Matyushin V., Raats J., Mayer C., Alguel Y., Schalkhammer T. // J. Nanosci. Nanotechnol. 2002. V. 2. № 3–4. P. 375–381.
  70. Rudenko N., Fursova K., Banada P.P., Bhunia A.K. Antibodies and Immunoassays for Detection of Bacterial Pathogens. / Eds. M. Zourob, S. Elwary, A. Turner. N.Y.: Springer Science + Business Media, 2008. P. 567–602.
  71. Byrne B., Stack E., Gilmartin N., O’Kennedy R. // Sensors. 2009. V. 9. № 6. P. 4407–4445.
  72. Walper S.A., Lasarte Aragonés G., Sapsford K.E., Brown III C.W., Rowland C.E., Breger J.C., Medintz I.L. // ACS Sens. 2018. V. 3. № 10. P. 1894–2024.
  73. Rudenko N., Fursova K., Shepelyakovskaya A., Karatovskaya A., Brovko F. // Sensors. 2021. V. 21. № 22. Article 7614. https://doi.org/10.3390/s21227614
  74. Dykman L.A., Staroverov S.A., Guliy O.I., Ignatov O.V., Fomin A.S., Vidyasheva I.V. et al. // J. Immunoassay Immunochem. 2012. V. 33. № 2. P. 115–127.
  75. Гулий О.И., Зайцев Б.Д., Кузнецова И.Е., Шиxабудинов А.М., Каpаваева О.А., Дыкман Л.А., Cтаpовеpов C.А., Игнатов О.В. // Биофизика. 2012. Т. 57. № 3. С. 460–467.
  76. Huang S., Yang H., Lakshmanan R.S., Johnson M.L., Wan J., Chen I.-H. et al. // Biosens. Bioelectron. 2009. V. 24. № 6. P. 1730–1736.
  77. Guliy O.I., Velichko N.S., Fedonenko Yu.P., Bunin V.D. // Talanta. 2019. V. 202. P. 362–368.
  78. Гулий О.И., Величко Н.С., Федоненко Ю.П., Бунин В.Д. // Прикл. биохимия и микробиология. 2020. Т. 56. № 1. С. 96–104.
  79. Kuhn P., Thiem S., Steinert M., Purvis D., Lugmayr V., Treutlein U. et al. // Hum. Antibodies. 2017. V. 26. № 1. P. 29–38.
  80. Nanduri V., Bhunia A.K., Tu S.I., Paoli G.C., Brewster J.D. // Biosens. Bioelectron. 2007. V. 23. № 2. P. 248–252.
  81. Liu P., Han L., Wang F., Petrenko V.A., Liu A. // Biosens. Bioelectron. 2016. V. 82. P. 195–203.
  82. Wang X.-Y., Yang J.-Y., Wang Y.-T., Zhang H.-C., Chen M.-L., Yang T., Wang J.-H. // Talanta. 2021. V. 221. https://doi.org/10.1016/j.talanta.2020.121668
  83. De Plano L.M., Fazio E., Rizzo M.G., Franco D., Carnazza S., Trusso S., Neri F., Guglielmino S.P.P. // J. Immunol. Methods. 2019. V. 465. P. 45–52.
  84. Paoli G.C., Brewster J.D. // J. Rapid Methods Autom. Microbiol. 2007. V. 15. P. 77–91.
  85. McIvor M.J., Karoonuthaisiri N., Charlermroj R., Stewart L.D., Elliott C.T., Grant I.R. // PLoS One. 2013. V. 8. № 9. Article e74312.https://doi.org/10.1371/journal.pone.0074312
  86. Holst O., Ulmer, A.J., Brade H., Flad H.-D., Rietschel E.T. // FEMS Immunol. Med. Microbiol. 1996. V. 16. № 2. P. 83–104.
  87. Saunders N.J., Peden J.F., Hood D.W., Moxon E.R. // Mol. Microbiol. 1998. V. 27. № 6. P. 1091–1098.
  88. Kannenberg E.L., Carlson R.W. // Mol. Microbiol. 2001. V. 39. № 2. P. 379–391.
  89. Mora L., Newton W.E. Isolation, Identification and localization of Diazotrophic Bacteria from C4-plant Miscanthus. / Ed. B. Eckert. Dordrecht: Kluwer academic publishers, 2008. 705 p.
  90. Егоров А.М., Осипов А.П., Дзантиев Б.Б., Гаврилова Е.М. Теория и практика иммуноферментного анализа. М.: Изд-во “Высшая школа”, 1991. С. 3–42.
  91. Meyer T., Schirrmann T., Frenzel A., Miethe S., Stratmann–Selke J., Gerlach G.F. et al. // BMC Biotechnol. 2012. V. 12. Article 29. https://doi.org/10.1186/1472-6750-12-29
  92. Payandeh Z., Rasooli I., Mousavi Gargari S.L., Rajabi Bazl M., Ebrahimizadeh W. // Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg. 2014. V. 108. № 2. P. 92–98.
  93. Ahn B.E., Bae H.W., Lee H.R., Woo S.J., Park O.K., Jeon J.H., Park J., Rhie G.E. // Biochem. Biophys. Res. Commun. 2019. V. 509. № 2. P. 611–616.
  94. Hussein A.H., Davis E.M., Halperin S.A., Lee S.F. // Infect. Immun. 2007. V. 75. № 11. P. 5476–5482.
  95. Hayhurst A., Happe S., Mabry R., Koch Z., Iverson B.L., Georgiou G. // J. Immunol. Methods. 2003. V. 276. № 1–2. P. 185–196.
  96. Zou N., Newsome T., Li B., Tsai S., Lo S.-C. // Exp. Biol. Med. 2007. V. 232. № 4. P. 550–556.
  97. Gerstenbruch S., Brooks C.L., Kosma P., Brade L., Mackenzie C.R., Evans S.V., Brade H., Müller–Loennies S. // Glycobiology. 2010. V. 20. № 4. P. 461–472.
  98. Lindquist E.A., Marks J.D., Kleba B.J., Stephens R.S. // Microbiology. 2002. V. 148. № 2. P. 443–451.
  99. Shirvan A.N., Aitken R. // Braz. J. Microbiol. 2016. V. 47. № 2. P. 394–402.
  100. Alibeiki M., Golchin M., Tabatabaei M. // BMC Vet. Res. 2020. V. 16. № 1. Article 361. https://doi.org/10.1186/s12917-020-02572-4
  101. Salhi I., Bessalah S., Snoun D., Khorchani T., Hammadi M. // Iran. J. Biotechnol. 2020. V. 18. № 1. Article e2247. https://doi.org/10.30498/IJB.2020.127753.2247
  102. Mechaly A., Elia U., Alcalay R., Cohen H., Epstein E., Cohen O., Mazor O. // Sci. Rep. 2019. V. 9. № 1. Article 11418.https://doi.org/10.1038/s41598-019-47931-w
  103. Wang Q., Chang C.S., Pennini M., Pelletier M., Rajan S., Zha J. et al. // J. Infect. Dis. 2016. V. 213. № 11. P. 1800–1808.
  104. Reason D.C., Wagner T.C., Lucas A.H. // Infect. Immun. 1997. V. 65. № 1. P. 261–266.
  105. Fouladi M., Sarhadi S., Tohidkia M., Fahimi F., Samadi N., Sadeghi J., Barar J., Omidi Y. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2019. V. 103. № 8. P. 3407–3420.
  106. Fahimi F., Sarhaddi S., Fouladi M., Samadi N., Sadeghi J., Golchin A. et al. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2018. V. 102. № 16. P. 6899–6913.
  107. Close D.W., Ferrara F., Dichosa A.E., Kumar S., Daughton A.R., Daligault H.E. et al. // BMC Microbiol. 2013. V. 13. Article 270. https://doi.org/10.1186/1471-2180-13-270
  108. Mohd Ali M.R., Sum J.S., Aminuddin Baki N.N., Choong Y.S., Nor Amdan N.A., Amran F., Lim T.S. // Int. J. Biol. Macromol. 2021. V. 168. P. 289–300.
  109. Moreira G.M.S.G., Köllner S.M.S, Helmsing S., Jänsch L., Meier A., Gronow S. et al. // Sci. Rep. 2020. V. 10. № 1. Article 15267. https://doi.org/10.1038/s41598-020-72159-4
  110. Moreira G.M.S.G., Gronow S., Dübel S., Mendonça M., Moreira Â.N., Conceição F.R., Hust M. // Front. Public Health. 2022. V. 10. Article 712657. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.712657
  111. Tu Z., Chen Q., Li Y., Xiong Y., Xu Y., Hu N., Tao Y. // Anal. Biochem. 2016. V. 493. P. 1–7.
  112. Boel E., Bootsma H., de Kruif J., Jansze M., Klingman K.L., van Dijk H., Logtenberg T. // Infect. Immun. 1998. V. 66. № 1. P. 83–88.
  113. Fuchs M., Kämpfer S., Helmsing S., Spallek R., Oehlmann W., Prilop W. et al. // BMC Biotechnol. 2014. V. 14. Article 68. https://doi.org/10.1186/1472-6750-14-68
  114. Kawasaki M., Echiverri C., Raymond L., Cadena E., Reside E., Gler M.T. et al. // PLoS Med. 2019. V. 16. № 4. Article e1002780. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002780
  115. Yan Z.-H., Zhao B., Pang Y., Wang X.-J., Yi L., Wang H.-L., Yang B., Wie P.-J., Jia H.-Y., Li S.-P., Zhao Y.-L., Zhang H.-T. // J. Microbiol. Immunol. Infect. 2021. V. 54. № 3. P. 437–446.
  116. Liu C.-Y., Weng C.-C., Lin C.-H., Yang C.-Y., Mong K.-K.T., Li Y.-K. // Biotechnol. Lett. 2017. V. 39. № 3. P. 407–413.
  117. Kulkarni A., Mochnáčová E., Majerova P., Čurlík J., Bhide K., Mertinková P., Bhide M. // Front. Mol. Biosci. 2020. V. 7. Article 573281. https://doi.org/10.3389/fmolb.2020.573281
  118. Skottrup P.D., Leonard P., Kaczmarek J.Z., Veillard F., Enghild J.J., O’Kennedy R. et al. // Anal. Biochem. 2011. V. 415. № 2. P. 158–167.
  119. Tout N.L., Lam J.S. // Clin. Diagn. Lab. Immunol. 1997. V. 4. № 2. P. 147–155.
  120. Postel S., Deredge D., Bonsor D.A., Yu X., Diederichs K., Helmsing S. et al. // Elife. 2016. V. 5. Article e18857. https://doi.org/10.7554/eLife.18857.001
  121. Zhang Y., Sun X., Qian Y., Yi H., Song K., Zhu H. et al. // J. Mol. Biol. 2019. V. 431. № 24. P. 4882–4896.
  122. Griep R.A., van Twisk C., van Beckhoven J.R., van der Wolf J.M., Schots A. // Phytopathology. 1998. V. 88. № 8. P. 795–803.
  123. Nian S., Wu T., Ye Y., Wang X., Xu W., Yuan Q. // BMC Immunol. 2016. V. 17. № 1. Article 8. https://doi.org/10.1186/s12865-016-0146-z
  124. Zanganeh S., Rouhani Nejad H., Mehrabadi J.F., Hosseini R., Shahi B., Tavassoli Z., Aramvash A. // Appl. Biochem. Biotechnol. 2019. V. 187. № 2. P. 493–505.
  125. de Greeff A., van Alphen L., Smith H.E. // Infect. Immun. 2000. V. 68. № 7. P. 3949–3955.
  126. Ebrahimizadeh W., Mousavi Gargari S., Rajabibazl M., Safaee Ardekani L., Zare H., Bakherad H. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2013. V. 97. № 10. P. 4457–4466.
  127. Yu J., Sun Z., Sun X., Sun X., Wei H., Jia W. et al. // Microb. Pathog. 2020. V. 143. Article 104136. https://doi.org/10.1016/j.micpath.2020.104136
  128. Lillo A.M., Ayriss J.E., Shou Y., Graves S.W., Bradbury A.R., Pavlik P. // PLoS One. 2011. V. 6. № 12. Article e27756. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0027756
  129. Hust M., Meyer T., Voedisch B., Rülker T., Thie H., El-Ghezal A. et al. // J. Biotechnol. 2011. V. 152. № 4. P. 159–170.
  130. Ch’ng A.C.W., Choong Y.S., Lim T.S. Phage Display-Derived Antibodies: Application of Recombinant Antibodies for Diagnostics. / Ed. S.K. Saxena. London: IntechOpen Limited, 2016. P. 107–135.
  131. Beadle C., Long G.W., Weiss W.R., McElroy P.D., Maret S.M., Oloo A.J., Hoffman S.L. // Lancet. 1994. V. 343. № 8897. P. 564–568.
  132. Grilo A.L., Mantalaris A. // Trends Biotechnol. 2019. V. 37. P. 9–16.

Дополнительные файлы

Доп. файлы
Действие
1. JATS XML
2.

Скачать (347KB)
3.

Скачать (391KB)
4.

Скачать (348KB)
5.

Скачать (177KB)

© О.И. Гулий, С.С. Евстигнеева, Л.А. Дыкман, 2023

Данный сайт использует cookie-файлы

Продолжая использовать наш сайт, вы даете согласие на обработку файлов cookie, которые обеспечивают правильную работу сайта.

О куки-файлах